Question

1 Opisz przebieg i skutki wojny domowej(1642-1646).
2 Wymień najważniejsze dokonania Olivera Cromvella.
3 Opisz przebieg powrotu monarchii parlamentarnej w Anglii.​

Answer 1

1. a)
Przebieg- panowanie Karola I Stuarta usiłującego wprowadzić w Anglii absolutyzm. Opozycję wobec działań króla tworzyli prezbiterianie, którzy reprezentowali bogate mieszczaństwo, a także górną warstwę nowej szlachty, występujący przeciwko Kościołowi anglikańskiemu jako domenie wpływów króla i pragnących go zastąpić kościołem kalwińskim, oraz independenci, nieuznający autorytetu ani Kościoła anglikańskiego, ani prezbiteriańskiego. Ci ostatni reprezentowali część burżuazji i nowej szlachty.
b) skutki-- Obalenie monarchii absolutnej Stuartów
- Ogłoszenie republiki rządzonej początkowo przez parlament
- Wzrost znaczenia parlamentu (przejściowo ograniczony przez Cromwella)
- Ekspansja angielska na teren Szkocko i Irlandii
- Zniszczenia wojenne i wyludnienie kraju
- Uaktywnienie się ruchów społecznych wśród biedoty (lewelerzy i diggerzy)
- Reforma armii angielskiej
2.Największe zwycięstwo, które zadecydowało o ostatecznej porażce króla, Cromwell odniósł dowodząc wojskami parlamentu w roku 1645 pod Naseby. Po tych wydarzeniach przejął faktyczną władzę w Anglii. Po zajęciu Londynu w roku 1648, doprowadził do ścięcia Karola I w następnym roku oraz ogłosił Anglię republiką.
3.Odkąd na tronie zasiedli silni i zdecydowani władcy z dynastii Tudorów (Henryk VIII i Elżbieta I), rola parlamentu wyraźnie malała. Po śmierci Elżbiety I monarchowie z nowej dynastii Stuartów (czyt. Stjuartów) próbowali kontynuować rządy absolutne. Jednak coraz większe wpływy w państwie zdobywało mieszczaństwo oraz tzw. nowa szlachta (grupa czerpiąca dochody z rolnictwa, handlu i manufaktur). Klasa średnia płaciła wysokie podatki, nie miała jednak wpływu na rządy. Dążyła do wzmocnienia swojego znaczenia politycznego w państwie. Wśród członków tych warstw społecznych było wielu wyznawców purytanizmu (angielska odmiana kalwinizmu - zwalczał przywileje i był wrogiem monarchii). Występowali oni przeciw szlachcie rodowej związanej z dworem królewskim i mającej monopol na handel z koloniami.

Panujący od 1625 roku Karol I był zwolennikiem absolutyzmu, jednak musiał pokonać opór parlamentu (przez 11 lat nie zwoływał jego posiedzeń).

Gdy wybuchł bunt w Szkocji, król był zmuszony zwołać w 1640 roku parlament, który miał wyrazić zgodę na nałożenie nowych podatków przeznaczonych na armię. Otrzymał od parlamentu projekt reform ograniczających jego władzę. Gdy królowi nie udało się aresztować przedstawicieli parlamentu, opuścił Londyn i rozpoczął przygotowania do wojny domowej.

Wkrótce naprzeciw siebie stanęły wojska króla i armia parlamentu złożona z mieszczan, drobnej szlachty i chłopów, dowodzona przez znakomitego dowódcę i organizatora Oliviera Cromwella (czyt. kromłela). Rozbił on wojska królewskie w 1645 roku, a króla, który daremnie szukał pomocy w Szkocji, parlament wykupił od Szkotów i uznał za tyrana i zdrajcę narodu.

W 1648 roku parlament podjął uchwałę, że źródłem władzy jest lud, a parlament najwyższą władzą. Na tej podstawie skazano Karola I na śmierć. Po egzekucji parlament zniósł monarchię i wprowadził republikę. Faktycznie rządził Cromwell, który w 1653 roku rozpędził parlament i ogłosił się lordem protektorem. Jego dyktatorskie rządy oparte były na armii. Po śmierci Cromwella, w 1658 roku, aby zapobiec walkom wewnętrznym parlament zaproponował dynastii Stuartów ponowne objęcie tronu. Jednak nie wrócono do starej formy rządów. Król musiał uznać silną pozycję parlamentu i jego udział w rządzeniu. W 1689 roku parlament uchwalił tzw. ustawę o prawach i stał się najwyższym organem władzy, stojącym nad królem. Ministrowie odpowiadali przed parlamentem (król wybierał ich spośród większości parlamentarnej). Anglia stała się monarchią parlamentarną (władzę sprawuje parlament, a król pełni funkcję reprezentacyjną).



LICZE NA NAJ