1. opisz budowę i rolę biologiczną kręgosłupa człowieka.
2. Wskaż przystosowanie w budowie stawu do pełnionej przez niego funkcji poruszania i uzasadnij rolę każdego z nich.
3.Wyjaśnij na czym polega antagonizm pracy mięśni szkieletowych człowieka na przykładach.
4.Wymień czynniki warunkujące pracę mięśni szkieletowych.
5.Wyjaśnij na czym polega schorzenie zwane osteoporozą podaj jego przyczyny oraz zaproponuj profilaktykę
2. Wskaż przystosowanie w budowie stawu do pełnionej przez niego funkcji poruszania i uzasadnij rolę każdego z nich.
3.Wyjaśnij na czym polega antagonizm pracy mięśni szkieletowych człowieka na przykładach.
4.Wymień czynniki warunkujące pracę mięśni szkieletowych.
5.Wyjaśnij na czym polega schorzenie zwane osteoporozą podaj jego przyczyny oraz zaproponuj profilaktykę
Kręgosłup stanowi podporę ciała, ponadto jest funkcją jest ochrona rdzenia kręgowego. Zbudowany jest z 33-34 kręgów. Typowy kręg składa się z trzonu i przyrośniętego do niego od strony grzbietowej pierścienia tworzącego łuk kręgowy. Otacza on znajdujący się wewnątrz rdzeń kręgowy. Od łuku kręgowego odchodzą wyrostki. Pomiędzy sąsiednimi kręgami znajdują się elastyczne krążki zbudowane z tkanki chrzęstnej tzw. dyski.
Poszczególne kręgi różnią się między sobą wielkością. Te, które znajdują się niżej są większe i masywniejsze od znajdujących się wyżej.
Kręgosłup dzieli sie na 5 odcinków.
- szyjny - liczy 7 kręgów. Pierwszy kręg szyjny - dźwigacz (atlas) jest połączony stawowo z kłykciami potylicznymi czaszki. W swojej budowie różni się od innych kręgów tym, że nie posiada trzonu. Z kolei drugi kręg - obrotnik posiada na trzonie ząb wchodzący w wolną przestrzeń w miejscu trzonu dźwigacza. Taka budowa pozwala na wykonywanie obrotowych ruchów głową.
- piersiowy - 12 kręgów
- lędźwiowy - 5 kręgów
-krzyżowy - 5 kręgów zrośniętych w kość krzyżową
- guziczny (ogonowy) 4-5 kręgów zrośniętych w kość guziczną.
Funkcje kręgosłupa:
1) podporowa - stanowiąca rusztowanie dla ciała
2) ochronną dla części miękkich (narządów wewnętrzynych)
3) usztywniającą
4) jednego z narządów układu ruchu - miejsce przyczepu mięśni
5) krwiotwórczą
Ad. 5 Osteoporoza
Jest to chroba polegająca na postępującym ubytku masy kostnej i dezorganizację struktury przestrzennej kości
Przyczyny choroby:
- wczesna menopauza
-wiek
- uwarunkowania genetyczne ( kobiety z nadwagą, szczupłe, wysokie o drobnej budowie kości, jasna karnacja)
-nieprawidłowa dieta (uboga w białko, witaminy, nadmiar soli)
-używki kawa, papierosy, alkohol. Kawa wypłukuje magnez, alkohol i papierosy niszczą strukturę kości.
- leki hormonalne, nasenne, sterydy, niedobór witaminy D, wapnia
- mała aktywność fizyczna, siedzący tryb życia
Profilaktyka
- zwiększenie aktywności fizycznej np. spacery, jazda na rowerze, pływanie, jogging
- unikanie lub ograniczenie używek
-hormonalna terapia zastępcza stosowana nie dłużej niż 10 lat (podwyższone ryzyko nowotworu piersi)
- ograniczyć sól
- sumplementacja diety - zwiększona ilość wapnia nawet do 1000 mg, magnez, witaminę D, dieta bogata w białko.
szyjny - 7 kręgów Pierwszy krąg szyjny - dźwigacz jest połączony stawowo z kłykciami potylicznymi czaszki. W swojej budowie rózni się od innych kręgów tym , że nie posiada trzonu . Z kolei drugi kręg - obrotnik posiada na trzonie ząb wchodzący w wolną przestrzeń w miejscu trzonu dźwigacza . Taka budowa pozwala na wykonanie obrotowych ruchów głową .
- piersiowy - 12 kręgów
- lędźwiowy - 5 kręgów
- krzyżowy - 5 kręgów zrośniętych w kość guziczną
Kręgosłup posiada naturlane krzywizny jest esowato wygięty .Odcinki szyjny i lędźwiowy wygięte do przodu , odcinki piersiowy i krzyżowy wygięte ku tyłowi .
zadanie 5) Osteoporoza - wraz z wiekiem u każdego człowieka działalność komórek koścotwórczych słabnie co prowadzi do zachwiania równowagi pomiędzy procesami tworzenia i rozkładania kości. Skutkiem jest pojawiania sie drobnych ale coraz liczniejszych ubytków w odrębie tkanki kostnej i uszkodzenie jej mikroarchitektury .
Zapobieganie i leczenie polega na stosowaniu diety bogatej w wapń a także na zwiększeniu aktywności fizycznej.