1. Omówić zagrożenia wynikające z uszkodzenia skóry. 2. Wykazać zróżnicowanie zapotrzebowania na substancje odżywcze ze względu na wiek oraz charakter aktywności fizycznej poszczególnych osób 3. wskazać narządy układu pokarmowego w których zachodzi trawienie pokarmu i wchłanianie substancji odżywczych 4. Zanalizować składniki pokarmu pod kątem ich kaloryczności i zawartości substancji odżywczych. 5. porównaj proces trawienia białek,węglowodanów i tłuszczów 7. Wykazać współdziałanie układu pokarmowego i krwionośnego w zaspokajaniu zapotrzebowania organizmu na substancje pokarmowe
miss1702
Są różne rodzaje uszkodzenia skóry np .termalne oparzenia:
Konsekwencją oparzenia skóry jest zniszczenie tej bariery ochronnej wskutek czego może wystąpić wstrząs czy infekcja. Rozróżniamy pięć czynników , które mogą doprowadzić do poparzenia skóry: wysoka lub niska temp., światło słoneczne albo zimne źródło promieniowania nadfioletowego, związki chemiczne, elektryczność oraz tarcie.Nawet najmniejsze oparzenie jest źródłem dotkliwego bólu, ponieważ skóra jest tkanką wyjątkowo wrażliwą i tkanką silnie unerwioną. Przyczyną bardzo dotkliwego oparzenia może być np. gorące żelazko, gorący garnek czy para uchodząca z gotującego się czajnika z wodą. Do niebezpiecznych produktów należą: soda kaustyczna , wybielacze, silne środki czyszczące czy substancje chemiczne służące do usuwania farb itp. Oparzenia wywołane przez substancje chemiczne powodują, że skóra zaczyna piec i natychmiast zmienia lub traci kolor, pojawia się zaczerwienie, pęcherze czy łuszczenie naskórka. Oparzenia błony śluzowej, ust i gardła- będące następstwem wypicia żrącej substancji albo zbyt gorącego płynu- najczęściej pociągają za sobą trudności w oddychaniu. Oparzenia słoneczne spowodowane są prze zbyt długie wystawianie skóry na działanie promieni słonecznych. Na oparzenia słoneczne szczególnie podatne są małe dzieci i osoby o jasnej karnacji skóry.
odmrożenia: Przechłodzenia i odmrożenia zdarzają się również w temperaturze powyżej 0 C Przechłodzenie to wyziębienie całego ciała i może nastąpić zawsze, gdy zbyt lekko ubrany człowiek przebywa przez dłuższy czas w niskiej temperaturze. Przechłodzeniu sprzyja działanie wilgoci i wiatru oraz ogólne wyczerpanie, zły stan ogólny lub schorzenia towarzyszące, np. wstrząs.
Do uszkodzeń skóry pochodzenia mechanicznego należą: zranienia i otarcia. Rany należą do najczęstszych uszkodzeń urazowych i w większości powstają w następstwie nieszczęśliwych wypadków.Nie ma zapewne człowieka, który uniknąłby w swoim życiu skaleczenia, stłuczenia lub pokąsania. Niebezpieczeństwo rany polega na możliwości wytworzenia zakażenia utraty krwi i płynów ustrojowych, uszkodzenia leżących w jej zakresie narządów, naczyń, nerwów i kości. Oceniając ranę, zwraca się uwagę na jej umiejscowienie, wielkość, kształt oraz wygląd brzegów i głębokość. Brzegi rany mogą być gładkie, równie ale też nie równe, postrzępione, stłuczone, poszarpane itd. Każdą ranę uważa się za zakażoną. Towarzyszy jej zwykle ból i krwawienie.Silne krwawienie może zagrażać życiu rannego, natomiast każde w połączeniu z bólem pogłębia wstrząs.Rany rąbane powstają wskutek działania ciężkiego ostrego narzędzia, np. tasaka, siekiery, szabli. Czasem może dojść do całkowitego odrąbania (amputacji) części a nawet całych kończyn. Dotyczy to zwłaszcza wypadków komunikacyjnych, w wyniku którego ulegają urazom najczęściej kończyny dolne. Natomiast w wypadkach przemysłowych urazy częściej dotyczą kończyn górnych (szczególnie palców).
Rany kłute powstają w wyniku działania z dużą siłą ostro zakończonych przedmiotów (np. sztylet, drut, bagnet, gwóźdź, widły). Otwór rany jest mały, krwawienie zewnętrzne niewielkie, natomiast kanał drążący może być głęboki. Krwawienie wewnętrzne bywa obfite a bakterie, które przenikały w głąb stają się przyczyną zakażenia. Szczególnie groźne są rany w okolicy klatki piersiowej (uszkodzenia płuca, otrzewnej, jelit, narządów miąższowych), oraz w obrębie kończyn (przecięcie pni nerwowych, większych naczyń krwionośnych, uszkodzenie stawów).
Rany tłuczone powstają w wyniku działania tępego lub narzędzia o tępych krawędziach (np. uderzenie kamieniem, młotkiem, drągiem czy też w wyniku upadku). Rany takie mają brzegi zgniecione, lub stłuczone z krwawymi obrzękami. Krwawienie jest skąpe, postrzępione ponieważ naczynia krwionośne uległy zgnieceniu. Stłuczone tkanki łatwo obumierają, co przy równoczesnym zanieczyszczeniu rany stanowi duże zagrożenie zakażeniem.
Rany miażdżone powstają w wyniku silnego urazu tępym narzędziem. Całe są wypełnione skrzepłą krwią i chłonką, a także zawierają ciała obce, np. strzępy ubrania, włosy, grudki. Brzegi są nieregularne, mało krwawiące. Otaczające tkanki są zmiażdżone, obrzmiałe, niedokrwione, lub obumarłe. Może nastąpić upośledzenie czynności mięśni, niewydolności narządów które doznały urazu lub wstrząsu.
Rany szarpane czyli darte powstają w konsekwencji rozciągnięcia i rozerwania tkanek pod wpływem zadziałania stycznych względem powierzchni ciała przedmiotów kanciastych lub zakrzywionych i tępych (np. haki, gwoździe, sanki). Mają brzegi nierówne, poszarpane, rozciągnięte lub podwinięte, mało broczące krwią. Są zabrudzone w momencie urazu kurzem, błotem, rdzą, smarem, ziemia itd. Stanowią one dość często występujący rodzaj ran.
Rany postrzałowe mogą być wywołane pociskami broni palnej, odłamkami min, granatów, bomb itp. W przypadku postrzału rana wylotowa jest mała i gładka. Na jaj brzegach można czasami stwierdzić ślady prochu. Rana wylotowa jest znacznie większa, o postrzępionych brzegach. Mogą być widoczne tkanki i odłamki kostne, zmiażdżone i krwawe podbiegnięcia. Bywają często uszkodzone również nerwy, naczynia krwionośne oraz narządy wewnętrzne, co może powodować dużą utratę krwi. Rany postrzałowe dzieli się na: - styczne: występuje uszkodzenie powierzchniowe skóry; wyglądem przypominają ranę poszarpaną; - przestrzałowe: mają wlot, kanał postrzałowy i wylot; - ślepe: mają wlot i kanał postrzałowy, pocisk tkwi wewnątrz ciała Zniszczenie tkanek głębokich oraz pierwotne zakażenie rany stwarzają warunki szczególnie dogodne do rozwoju bakterii, zwłaszcza beztlenowców. Dlatego rany postrzałowe należy traktować jako rany szczególnie niebezpieczne dla życia ludzkiego i trzeba liczyć z możliwością groźnych powikłań. Gojenie ran zazwyczaj przebiega samoistnie. W zależności od rodzaju rany, jej rozmiaru, stopnia zakażenia, obecności ciał obcych lub zanieczyszczeń oraz zakresu pierwszej pomocy wyróżnia się trzy sposoby gojenia ran: - przez rychłozrost - przez ziarninowanie - pod strupem Gojenie się przez rychło wzrost (doraźne) przebiega szybko i bez powikłań. Następuje w sytuacji pomyślnej, gdy brzegi rany są gładkie, przylegają do siebie, a rana jest cysta (nie zakażona). Jeśli rana jest zakażona, i znajdują się w niej strzępy tkanek niezdolnych do życia, wówczas organizm przystępuje do oczyszczania ran. Rana ropieje. Dopiero po oczyszczeniu następuje mnożenie komórek i wypełnianie rany nową tkanką, zwaną ziarniną. Jest to proces powolny. W ostatecznym wyniku powstaje blizna, która jest znacznie szersza niż w gojeniu doraźnym. Gojenie się pod strupem. Na powierzchni rany powstaje niekiedy skorupa, utworzona z zaschłej krwi, chłonki, obumarłej tkanki itp. Tę skorupę nazywa się strupem. Pod strupem odbywa się proces gojenia, który przypomina gojenie doraźne lub przez ziarninowanie. Po pewnym czasie strup odpada i ukazuje się zagojona świeżą blizna. Szybkość gojenia się rany zależy od: - umiejscowienia rany - ukrwienia - napinania blizny - czynnika raniącego - czasu i sposobu opatrzenia rany - a także od czynników natury ogólnej
trawienie odbywa się początkowo w jamie ustnej poprzez rozdrabnianie zębami pokarmu i wymieszanie go ze śliną następnie przez przełyk do żołądka gdzie następuje dalsze trawienie .przetrawione pokarmy trafiają do jelita cienkiego z którego są pobierane substancje odżywcze zwane mleczkiem pokarmowym a z jelita cienkiego trafiają do jelita grubego nie strawione resztki pokarmu i do odbytnicy gdzie następuje wydalanie.
oparzenia:
Konsekwencją oparzenia skóry jest zniszczenie tej bariery ochronnej wskutek czego może wystąpić wstrząs czy infekcja. Rozróżniamy pięć czynników , które mogą doprowadzić do poparzenia skóry: wysoka lub niska temp., światło słoneczne albo zimne źródło promieniowania nadfioletowego, związki chemiczne, elektryczność oraz tarcie.Nawet najmniejsze oparzenie jest źródłem dotkliwego bólu, ponieważ skóra jest tkanką wyjątkowo wrażliwą i tkanką silnie unerwioną. Przyczyną bardzo dotkliwego oparzenia może być np. gorące żelazko, gorący garnek czy para uchodząca z gotującego się czajnika z wodą. Do niebezpiecznych produktów należą: soda kaustyczna , wybielacze, silne środki czyszczące czy substancje chemiczne służące do usuwania
farb itp. Oparzenia wywołane przez substancje chemiczne powodują, że skóra zaczyna piec i natychmiast zmienia lub traci kolor, pojawia się zaczerwienie, pęcherze czy łuszczenie naskórka. Oparzenia błony śluzowej, ust i gardła- będące następstwem wypicia żrącej substancji albo zbyt gorącego płynu- najczęściej pociągają za sobą trudności w oddychaniu. Oparzenia słoneczne spowodowane są prze zbyt długie wystawianie skóry na działanie promieni słonecznych. Na oparzenia słoneczne szczególnie podatne są małe dzieci i osoby o jasnej karnacji skóry.
odmrożenia:
Przechłodzenia i odmrożenia zdarzają się również w temperaturze powyżej 0 C
Przechłodzenie to wyziębienie całego ciała i może nastąpić zawsze, gdy zbyt lekko ubrany człowiek przebywa przez dłuższy czas w niskiej temperaturze.
Przechłodzeniu sprzyja działanie wilgoci i wiatru oraz ogólne wyczerpanie, zły stan ogólny lub schorzenia towarzyszące, np. wstrząs.
Do uszkodzeń skóry pochodzenia mechanicznego należą:
zranienia i otarcia.
Rany należą do najczęstszych uszkodzeń urazowych i w większości powstają w następstwie nieszczęśliwych wypadków.Nie ma zapewne człowieka, który uniknąłby w swoim życiu skaleczenia, stłuczenia lub pokąsania. Niebezpieczeństwo rany polega na możliwości wytworzenia zakażenia utraty krwi i płynów ustrojowych, uszkodzenia leżących w jej zakresie narządów, naczyń, nerwów i kości. Oceniając ranę, zwraca się uwagę na jej umiejscowienie, wielkość, kształt oraz wygląd brzegów i głębokość. Brzegi rany mogą być gładkie, równie ale też nie równe, postrzępione, stłuczone, poszarpane itd. Każdą ranę uważa się za zakażoną. Towarzyszy jej zwykle ból i krwawienie.Silne krwawienie może zagrażać życiu rannego, natomiast każde w połączeniu z bólem pogłębia wstrząs.Rany rąbane powstają wskutek działania ciężkiego ostrego narzędzia, np. tasaka, siekiery, szabli. Czasem może dojść do całkowitego odrąbania (amputacji) części a nawet całych kończyn. Dotyczy to zwłaszcza wypadków komunikacyjnych, w wyniku którego ulegają urazom najczęściej kończyny dolne. Natomiast w wypadkach przemysłowych urazy częściej dotyczą kończyn górnych (szczególnie palców).
Rany kłute powstają w wyniku działania z dużą siłą ostro zakończonych przedmiotów (np. sztylet, drut, bagnet, gwóźdź, widły). Otwór rany jest mały, krwawienie zewnętrzne niewielkie, natomiast kanał drążący może być głęboki. Krwawienie wewnętrzne bywa obfite a bakterie, które przenikały w głąb stają się przyczyną zakażenia. Szczególnie groźne są rany w okolicy klatki piersiowej (uszkodzenia płuca, otrzewnej, jelit, narządów miąższowych), oraz w obrębie kończyn (przecięcie pni nerwowych, większych naczyń krwionośnych, uszkodzenie stawów).
Rany tłuczone powstają w wyniku działania tępego lub narzędzia o tępych krawędziach (np. uderzenie kamieniem, młotkiem, drągiem czy też w wyniku upadku). Rany takie mają brzegi zgniecione, lub stłuczone z krwawymi obrzękami. Krwawienie jest skąpe, postrzępione ponieważ naczynia krwionośne uległy zgnieceniu. Stłuczone tkanki łatwo obumierają, co przy równoczesnym zanieczyszczeniu rany stanowi duże zagrożenie zakażeniem.
Rany miażdżone powstają w wyniku silnego urazu tępym narzędziem. Całe są wypełnione skrzepłą krwią i chłonką, a także zawierają ciała obce, np. strzępy ubrania, włosy, grudki. Brzegi są nieregularne, mało krwawiące. Otaczające tkanki są zmiażdżone, obrzmiałe, niedokrwione, lub obumarłe. Może nastąpić upośledzenie czynności mięśni, niewydolności narządów które doznały urazu lub wstrząsu.
Rany szarpane czyli darte powstają w konsekwencji rozciągnięcia i rozerwania tkanek pod wpływem zadziałania stycznych względem powierzchni ciała przedmiotów kanciastych lub zakrzywionych i tępych (np. haki, gwoździe, sanki). Mają brzegi nierówne, poszarpane, rozciągnięte lub podwinięte, mało broczące krwią. Są zabrudzone w momencie urazu kurzem, błotem, rdzą, smarem, ziemia itd. Stanowią one dość często występujący rodzaj ran.
Rany postrzałowe mogą być wywołane pociskami broni palnej, odłamkami min, granatów, bomb itp. W przypadku postrzału rana wylotowa jest mała i gładka. Na jaj brzegach można czasami stwierdzić ślady prochu. Rana wylotowa jest znacznie większa, o postrzępionych brzegach. Mogą być widoczne tkanki i odłamki kostne, zmiażdżone i krwawe podbiegnięcia. Bywają często uszkodzone również nerwy, naczynia krwionośne oraz narządy wewnętrzne, co może powodować dużą utratę krwi.
Rany postrzałowe dzieli się na:
- styczne: występuje uszkodzenie powierzchniowe skóry; wyglądem przypominają ranę poszarpaną;
- przestrzałowe: mają wlot, kanał postrzałowy i wylot;
- ślepe: mają wlot i kanał postrzałowy, pocisk tkwi wewnątrz ciała
Zniszczenie tkanek głębokich oraz pierwotne zakażenie rany stwarzają warunki szczególnie dogodne do rozwoju bakterii, zwłaszcza beztlenowców. Dlatego rany postrzałowe należy traktować jako rany szczególnie niebezpieczne dla życia ludzkiego i trzeba liczyć z możliwością groźnych powikłań. Gojenie ran zazwyczaj przebiega samoistnie. W zależności od rodzaju rany, jej rozmiaru, stopnia zakażenia, obecności ciał obcych lub zanieczyszczeń oraz zakresu pierwszej pomocy wyróżnia się trzy sposoby gojenia ran:
- przez rychłozrost
- przez ziarninowanie
- pod strupem
Gojenie się przez rychło wzrost (doraźne) przebiega szybko i bez powikłań. Następuje w sytuacji pomyślnej, gdy brzegi rany są gładkie, przylegają do siebie, a rana jest cysta (nie zakażona). Jeśli rana jest zakażona, i znajdują się w niej strzępy tkanek niezdolnych do życia, wówczas organizm przystępuje do oczyszczania ran. Rana ropieje. Dopiero po oczyszczeniu następuje mnożenie komórek i wypełnianie rany nową tkanką, zwaną ziarniną. Jest to proces powolny. W ostatecznym wyniku powstaje blizna, która jest znacznie szersza niż w gojeniu doraźnym.
Gojenie się pod strupem. Na powierzchni rany powstaje niekiedy skorupa, utworzona z zaschłej krwi, chłonki, obumarłej tkanki itp. Tę skorupę nazywa się strupem. Pod strupem odbywa się proces gojenia, który przypomina gojenie doraźne lub przez ziarninowanie. Po pewnym czasie strup odpada i ukazuje się zagojona świeżą blizna.
Szybkość gojenia się rany zależy od:
- umiejscowienia rany
- ukrwienia
- napinania blizny
- czynnika raniącego
- czasu i sposobu opatrzenia rany
- a także od czynników natury ogólnej
trawienie odbywa się początkowo w jamie ustnej poprzez rozdrabnianie zębami pokarmu i wymieszanie go ze śliną następnie przez przełyk do żołądka gdzie następuje dalsze trawienie .przetrawione pokarmy trafiają do jelita cienkiego z którego są pobierane substancje odżywcze zwane mleczkiem pokarmowym a z jelita cienkiego trafiają do jelita grubego nie strawione resztki pokarmu i do odbytnicy gdzie następuje wydalanie.