1) Na podstawie dostępnych źródeł (internet, atlas) podaj obszary występowania i eksploatacji węgla kamiennego, węgla brunatnego, ropy naftowej i gazu ziemnego.
2) Podaj dane dotyczące wydobycia powyższych surowców. Czy ilość ich wydobycia zaspokaja potrzeby naszego kraju.
More Questions From This User See All
1. Gaz ziemny
Gaz ziemny jest mieszanina weglowodorów nasyconych wystepujacych w temperaturze pokojowej w stanie gazowym. Zdecydowana przewage w tej mieszaninie stanowi metan (zawartosc metanu w gazie dochodzi do 95% i wiecej). Wykorzystywany jest jako tanie paliwo oraz cenny surowiec chemiczny.
W skorupie ziemskiej gaz ziemny wystepuje:
swobodnie - w postaci gazowej lub zwiazany w stalych hydratach weglowodorów;
w postaci rozpuszczonej - w wodach podziemnych lub ropie naftowej. W sklad gazu ziemnego poza metanem wchodza w niewielkich ilosciach najblizsze jego homologi (etan, propan, butan) oraz niewielkie ilosci azotu i helu. Towarzyszy zazwyczaj zlozom ropy naftowej i jest wydobywany razem z nia. Znane sa takie zloza, w których gaz wystepuje samodzielnie. Gaz ziemny znajduje sie w zlozu pod wysokim cisnieniem, totez po wywierceniu otworu siegajacego zloza i obudowaniu go rurami, gaz wyplywa pod wlasnym cisnieniem. Gaz wydobywany ze zloza wymaga zawsze oczyszczenia. Niektóre gatunki gazu ziemnego zawieraja domieszke siarkowodoru i innych zwiazków siarki. Sa to skladniki bardzo niepozadane, poniewaz w wyniku spalania daja dwutlenek siarki, który dostajac sie do srodowiska powoduje bardzo grozne w skutkach skazenie srodowiska.
Gaz ziemny jest nie tylko cennym i tanim paliwem, ale odgrywa doniosla role jako surowiec dla przemyslu chemicznego. Wykorzystuje sie go glównie do otrzymywania acetylenu (weglowodór nienasycony o skladzie chemicznym C2H2), wodoru i czystej sadzy. Najwieksze zloza gazu ziemnego wystepuja w Rosji i USA, a takze pod dnem Morza Pólnocnego. Znaczne ilosci gazu wystepuja takze pod dnem morskim u wybrzezy Ameryki Pólnocnej (wschodnie wybrzeze), Brazylii, Indii (O. Indyjski) i Australii. W Polsce gaz ten wystepuje kolo Jasla, Lubaczowa, Gorlic, Cieszyna i Sanoka1. Wydobycie gazu ziemnego na swiecie w 1995 roku
Kraje W petadzulach* Udzial w swiecie w %
Swiat 79687 100,0
Rosja 23233 29,1
Stany Zjednoczone Ameryki 20365 25,6
Kanada 7291 7,2
Wielka Brytania 2705 3,4
Polska 136 0.2
petadzul - jednostka ciepla, 1 petadzul = 1015 dzuli. 1 petadzul odpowiada w przyblizeniu 27 mln m3.
2.WEGIEL KAMIENNY
Wiekszosc eksploatowanych zlóz wegla znajduje sie w USA, w krajach bylego ZSSR i Chinach. W Polsce zloza wegla znajduja sie w zaglebiach: Górnoslaskim, Dolnoslaskim i Lubelskim. Jego zapasy starcza na ok. 300-400 lat. Konczy sie szybko, poniewaz nie ma konkurencji - jest najtanszym materialem energetycznym. Wegiel kamienny wydobywa sie metoda glebinowa, gdyz jego poklady znajduja sie gleboko pod powierzchnia ziemi. Buduje sie specjalne szyby i zwozi górników ze sprzetem na dól. Najbardziej powszechnie wystepujacym paliwem kopalnym jest wegiel kamienny, którego zasoby ocenia sie na 330 * 1010 t, co stanowi ok. 80% dostepnych zasobów paliw kopalnych. Najwieksze poklady wegla kamiennego wystepuja w Rosji(Zaglebia: Donieckie, Peczorskie, Tunguskie, Lenskie, Zyrianskie i in.), Chinach, Stanach Zjednoczonych (Appallachy), a takze w RPA i Australii. W Europie wegiel wystepuje przede wszystkim w Polsce, Wielkiej Brytanii, Niemczech i Francji . Polskie zasoby wegla ocenia sie na ok. 100 mld t, jego obecne wydobycie wynosi 100 - 120 mln ton rocznie, co stanowi drugie miejsce w Europie.
Wegiel kamienny wystepuje w postaci warstw (pokladów) zalegajacych na glebokosci od kilkunastu do kilku tysiecy metrów.
3.ROPA NAFTOWA:
Ropa naftowa jest mieszanina weglowodorów. Pochodzenie ropy naftowej próbowaly tlumaczyc dwie teorie, mianowicie Mendelejewa - tzw. weglikowa, i polskiego chemika - Radziszewskiego, tlumaczaca powstanie ropy naftowej jako wynik rozkladu w glebi skorupy ziemskiej (pod wplywem ogromnego cisnienia i bez dostepu powietrza) fauny i flory, bujnie rozwinietej we wczesniejszych epokach geologicznych.
Sklad chemiczny ropy naftowej waha sie w szerokich granicach w zaleznosci od miejsca jej wydobycia. Na przyklad ropy rosyjskie zawieraja glównie weglowodory o budowie pierscieniowej, którym odpowiada wzór ogólny CnH2n; ropa pensylwanska zawiera prawie wylacznie weglowodory nasycone. W ropach naftowych oprócz weglowodorów wystepuja rózne substancje, zawierajace w swoim skladzie tlen, siarke i azot. Prawie zawsze pokladom ropy naftowej towarzyszy gaz ziemny.
Rope naftowa poddaje sie destylacji frakcjonowanej, umozliwiajacej rozdzielenie jej na poszczególne frakcje weglowodorowe, rózniace sie temperaturami wrzenia. W tym procesie uzyskuje sie: benzyne (40-180C), nafte (180-280C), oleje napedowe (280-350C) oraz mazut (powyzej 350C), który podlega dalszej obróbce. Z mazutu otrzymujemy oleje smarowe i asfalt. Ropa naftowa znajduje sie najczesciej pod dnem morskim, na duzej glebokosci, nierzadko w poblizu wybrzezy. Nie wszystkie zloza odkryto, nie wszystkie odkryte sa eksploatowane. Najwieksi producenci ropy na swiecie to kraje w poblizu Zatoki Perskiej, gdzie znajduja sie jej najwieksze zasoby. W Polsce rope wydobywa sie w zaglebiach: Pomorskim, Karpackim oraz z dna morskiego w poblizu przyladka Rozewie. Czarne zloto moze wydostawac sie na powierzchnie samoczynnie, w wyniku dzialajacego na nie podziemnego cisnienia, ale czasami trzeba mu "pomóc" ogromnymi pompami. Do wydobycia ropy z dna sluza platformy wiertnicze podparte filarami. Pomiedzy nimi, az do zloza biegnie trzpien wiertniczy. Ropa naftowa znajduje sie równiez w tzw. piaskach bitumicznych, ale ich eksploatacja jest nieekonomiczna. Najwieksze ilosci ropy naftowej wystepuja na Srodkowym Wschodzie (kraje OPEC: Arabia Saudyjska, Iran, Irak, Kuwejt, ok. 68% zasobów swiatowych), w krajach bylego ZSRR (Syberia) (8%) i na pólkuli zachodniej (przede wszystkim USA (wybrzeza Zatoki Meksykanskiej), 19%). W Polsce ropa naftowa wydobywana jest w okolicach Gorlic i Sanoka.
4.Wegiel brunatny
Jeden z wêgli kopalnych , zawierajacy 65-78% pierwiastka wêgla .Barwa jasnobrunatna, brazowa do czarnej.
Wegiel brunatny jest szeroko rozpowszechniony na swiecie. Wystepuje przede wszystkim w utworach trzeciorzêdowych, niekiedy tez w utworach kredy , jury i triasu , a takze sporadycznie karbonu.
Swiatowe zloza szacuje sie na 524 mld t (1994), najwieksze z nich wystepuja na obszarach: Niemiec (Nadrenskie Zaglebie Wegla Brunatnego, Saskie Zaglebie Weglowe, Luzyckie Zaglebie Weglowe), Rosji (Zaglebie Kansko-Aczynskie, Podmoskiewskie Zaglebie Weglowe), Rumunii, Czech (Pólnocnoczeskie Zaglebie Weglowe), USA, Kanady, Australii i Indii.
W Polsce najbardziej zasobne zloza wegla brunatnego wystepuja w utworach trzeciorzedowych (miocen ) w rejonie Turoszowa (Turoszowskie Zaglebie Wegla Brunatnego), Belchatowa (Belchatowskie Zaglebie Wegla Brunatnego) i Konina (Koninskie Zaglebie Wegla Brunatnego), ponadto na Dolnym Slasku (okolice Legnicy). Wegiel brunatny stosowany jest glównie jako opal (ze wzgledu na duza zawartosc siarki - 3-4%, i wysoka popielnosc, do 40%, jego spalanie ma ujemny wplyw na srodowisko). Stanowi takze surowiec do chemicznych procesów wytlewania, uwodorniania i zgazowania wegla, stosowany takze w ogrodnictwie (jako podloze).
Ja Ci podałem dość szczególowo :) jak będziesz chciała to sobie skróć zbędne rzeczy :)
Co do 2 punktu niestety niewiem :( sorki..., ale myślę, że to ci troszeczkę ułatwi :)