Question

1 koncepcja bytu ludzkiego jako wiecznej wojny.
2. cechy poetyki Mikołaja Sepa - Sarzyńskiego

Answer 1

Sęp Szarzyński, zastanawiając się w swoich utworach przede wszystkim nad sensem życia i człowieczą kondycją, unikał gotowych formuł; zadawał pytania i zgłaszał wątpliwości. Jednocześnie poddawał rewizji stereotypy utrwalone w epoce renesansu, takie jak harmonia, stoicki umiar, przeświadczenie, że źródłem szczęścia jest stabilizacja, pokój. Życie ujmował jako "bojowanie", zmaganie się "z szatanem, światem, ciałem", z wszelkimi pokusami życia, jako dążenie do celu, którym jest "byt podniebny", kraina wiecznej wiosny. Przekonany, że równowaga nie jest osiągalna, z wyjątkową natarczywością powracał do motywów niepokoju i trwogi, grzechu, pokuty i śmierci. Widział człowieka jako osobę ułomną: "wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie", zmaga się z sobą i ze światem, ze sprzecznościami, niebezpieczeństwami i złudzeniami; staje nieprzerwanie wobec konieczności dokonywania odpowiedzialnego wyboru. Dysponując wolną wolą, musi się sam zdobyć na heroiczny krok, Bóg bowiem nikogo w jego wyborach nie wyręcza. Człowiek głęboko odczuwa swoje osamotnienie, choć nie wątpi w działanie Opatrzności; uwikłany w sprzecznościach - nieustannie poszukuje. Kres tym zmaganiom i poszukiwaniom kładzie śmierć. Życie ukazane przez Sępa-Szarzyńskiego jest pełne niepokoju i trwogi, bólu i cierpienia. Świat przedstawiony jest w ciemnych barwach. Nie dostrzega on nic dobrego w życiu po za jego końcem- śmiercią. Traktuje on życie jako zbiór błędów i pomyłek „A ja, co dalej, lepiej, cień głęboki błędów mych widzę, które gęsto jędzą „ . Niedoskonałość człowieka zaczyna mu przeszkadzać staje się problemem i największą naszą słabością. Jedyna nadzieją dla człowieka jest Bóg, ale i ten nie jest taki wspaniałomyślny jakby się mogło wydawać. Stworzył on ziemię by toczyć walkę z szatanem a człowiek jest ofiarą owej wojny, boi się, że nie zapanuje nad swoja ludzka natura i odda się cielesności, która jest własnością szatana. Poeta wprowadza pojecie szatan, hetman ciemności co sprawia że liryka staje się szara i smutna w swojej wymowie, wprowadza wątpliwości. Tworzy on na przełomie renesansu i baroku, dlatego możemy dostrzec w jego poezji wiele cech barokowych. Uważa, że w życiu najważniejszy jest bóg, który wszystko nam daje „ „ O święty panie, daj niech i my mamy to, co mieć każesz, i tobie oddamy!”. Powierza on życie bogu bo innego wyjścia nie widzi, ma świadomość swojej nie doskonałości, przedstawia człowieka zrozpaczonego i zdezorientowanego który szuka ukojenia, jednak nie może zaznać go w życiu. Dostrzega tez pewne zależności , prawidłowości „Więc temu i to zdrowo, co się zda, że szkodzi,Tamtemu i to wadzi, co mu żywot słodzi”
Widzi, że każdy człowiek jest inny i ma innego potrzeby, jednak wszyscy zmierzają ku bogu. Odnosi się również z wielkim szcunkiem do matki boskiej, której pojąć nie może, jednak wysławia ja „Panno bezrówna, stanu człowieczego Wtóra ozdobo, nie psowała w której Pokora serca ni godność pokory, Przedziwna matko stworzyciela swego!”

Człowiek boi i wstydzi się wszystkiego co ludzkie, człowiecze, nie wie jak się zachować i ciągle ma wątpliwości „I nie miłować ciężko, i miłować
Nędzna pociecha” Pesymistyczne podejście do życia sprawią, że czytając poezje Sepa- Szrzyńskiego wyobrażamy sobie świat jako cos co musimy przeżyć za karę. Wszystko co materialne, zmiemskie przemija, nie jest nic warte bo jest towymyślem szatana. Rzeczy ziemskie są nędzne, : „Ze wstydem człowiek, urodzony z boleścią, krótko tu na świecie żywie. . Życie człowieka jest krótkei nędzne, bo boryka się on z kłopotami, wątpliwościami i nie może osiągnąć harmonii, bo w nią nie wierzy. Staje się on smutny i zdenerwowany, nie chce żyć, ponieważ życie go męczy a szatan cały czas kusi. „Przeto , nic zbrzydł zywot pragnąc śmierci” Człowiek jest nudzony życiem, gardzi nim, bo jest one krótkie, nędzne i pozbawione sensu. Nie widzi on jakiegokolwiek sensu takiej męczarni, traktuje to jako pokutę i drogę do boga, czeka na śmierć z niecierpliwością bo wie że ona będzie jego wybawianiem i końcem problemów i wiecznej wojny wewnętrznej miedzy dusza a ciałem i końcem wojny boga z szatanem.