1. jedna z form wokalno- intrumentalnych o treści religijnej.
2. Wypisz tańce wychodzące w skład XVII- wiecznej suity
3. WYjaśnij pojęcia opera, balet, uwertura, aria
4. obejrzyć barokowa ilustrację przedstawiającą aniołka- putt, a następnie opisz w kilku zdaniach, na czym polegała kontrastowość sztuki barokowej.
z góry dziękuje i prosze o szybkie i dobre odpowiedzi
1. UTWORY CYKLICZNE WOKALNO – INSTRUMENTALNE
Utwory wokalno – instrumentalne przeznaczone są do wykonania przez solistów, chór i orkiestrę.
Kantata
Kantata to wieloczęściowy , niesceniczny utwór wokalny, złożony z:
arii ( forma z kantylenowo rozwiniętym głosem solowym ), recytatywów ( odznacza się sylabicznym traktowaniem tekstu, nieregularną strukturą rytmiczną, powtarzaniem dźwięków, stosowaniem krótkich formuł melodycznych o charakterze zwrotów kadencyjnych; służy do prezentacji akcji scenicznej.), duetów ( utwór na dwa głosy ), ansambli ( zespół złożony z co najmniej dwóch wykonawców ), chórów ritornelów instrumentalnych ( części instrumentalne poprzedzające arię lub następujące po niej ).
Teksty kantat mogły być liryczne, epickie, dramatyczne, mitologiczne, religijne. Od opery i oratorium różniło się mniejszymi rozmiarami. J. S. Bach rozwinął kantatę wykorzystując bogaty zasób środków wyrazu: fugowane i homofoniczne chóry, recytatywy, ariosa, arie – często z instrumentami koncertującymi, szeroko rozbudowane formy wariacyjne, różne rodzaje chorału.
Msza
To utwór cykliczny, składający się zasadniczo z sześciu części: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Benedictus i Agnus Dei. Nazwy te wywodzą się od początkowych słów tekstu liturgicznego w języku łacińskim. Msza była przewidziana do wykonania najczęściej przez solistów, chór i orkiestrę. Mogła składać się z kilkunastu do kilkudziesięciu części mających bardzo różne formy. Często stosowano fakturę polifoniczną imitacyjna, ewolucyjną zasadę kształtowania i technikę koncertującą. Specjalnym rodzajem mszy jest msza żałobna - requiem.
Oratorium
To utwór przeznaczony do wykonania przez solistów, chór i orkiestrę, związany najczęściej z tekstem biblijnym, wykonywany w kościele lub na sali koncertowej bez dekoracji i charakteryzacji wykonawców. Oratoria o tematyce świeckiej występowały znacznie rzadziej. Dzieło jest poprzedzone uwerturą, po czym następuje kilkadziesiąt części w bardzo różnych formach. Bardzo często oratorium zawiera partię narratora ( tzw. testo ), wprowadzającego postacie i objaśniającego akcję dramatyczną.
Pasja
To utwór wokalno – instrumentalny, tworzony wyłącznie do tekstów ewangelicznych – podstawę stanowi opis męki Chrystusa wg. tekstu jednej z czterech Ewangelii. Wykonawcami, podobni e jak w pozostałych formach oratoryjnych, soliści, chór i orkiestra. Tekst podzielony był na trzy zróżnicowane pod względem rejestru i tempa partie: Chrystusa, narratora i tłumu. Akcję dramatyczną w pasji rozwijał narrator ( testo ).
2. Suita barokowa składała się z kilku tańców utrzymanych w tej samej tonacji. Tańce wchodzące w skład suity mają zwykle formę jednorodną dwuczęściową i oparte są na ewolucyjnej zasadzie kształtowania. Przy łączeniu tańców w cykl podstawowe znaczenie ma zasada kontrastu tempa, ruchu, metrum, typu melodii itd. Typowa suita składała się z
allemande ( taniec niemiecki, metrum parzyste, tempo umiarkowane; jako pierwsza część cyklu pełni niekiedy rolę preludium, stając się utworem figuracyjnym i tracąc charakter taneczny ),
courante ( taniec francuski, metrum trójdzielne, tempo szybkie ),
sarabandy ( taniec hiszpański, metrum trójdzielne, tempo wolne )
i gigue ( taniec angielski, tempo szybkie ).
Pomiędzy dwa ostatnie tańce wstawiano z reguły intermezza taneczne np.: anglaise, bourree, gawot, rigaudon, canarie, menuet, passepied lub nietaneczne: air, rondo, scherzo, capriccio. Na początkui na końcu mogły występować części specjalne: preludium, uwertura, fantazja, sinfonia, toccata ( na początku ), albo passacaglia, chaconne, fuga, temat z wariacjami ( na zakończenie ).
3. Opera to utwór wokalno – instrumentalny współdziałający z akcją dramatyczną. Z reguły posiada tekst świecki ( mitologiczny, baśniowy, historyczny itp. ), co wpływa na charakter i formę części składowych. Pomimo dużej obsady wykonawczej, w operze zazwyczaj nie spotyka się polifonii. Recytatywy, arie, duety, sceny zbiorowe i chóry występują na przemian, w zależności od akcji dramatycznej.
Charakter muzyki operowej zależy od treści literackiej, czyli libretta. Rozróżnia się więc operę: seria ( poważną ), buffa ( komiczną ) i semiseria ( gatunek pośredni – opera poważna z elementami komicznymi ).
Utwór muzyczno – dramatyczny należący do kategorii muzyki rozrywkowej i będący często rodzajem dzieła komicznego, nosi nazwę operetki. Podstawowymi współczynnikami są:
partie wokalne – solowe, zespołowe i chóralne, partie instrumentalne, wstawki baletowe, w niektórych gatunkach partie mówione.
Z uwagi na rodzaj współczynników opery i ich przewagą wyróżnia się:
melodramat – śpiew ulega eliminacji na rzecz deklamowanego tekstu w oparciu o podłoże instrumentalne, operę baletową – głównym współczynnikiem dzieła scenicznego jest taniec, operę chóralną – występuje przewaga partii chóralnych, śpiewogrę ( singspiel ) – w utworze dramatycznym muzyka ogranicza się do nielicznych wstawek, będących pieśniami solowymi lub chóralnymi.
Balet to rodzaj widowiska teartalnego, w którym głównym środkiem wyrazu jest taniec, wykonywany przez zawodowych tancerzy według scenariusza, z towarzyszeniem muzyki, z odpowiedniej oprawie plastycznej. Charakter tańców narzuca akcja sceniczna. Mają one różne formy, na ogół okresowe ( często o budowie ABA ).
Aria - forma muzyczna ze śpiewnym głosem solowym;
Uwertura – utwór rozpoczynający dzieło instrumentalne, sceniczne – suitę, operę, balet.
Oczywiscie całość jest opracowana i pisane ręcznie, nie jest to kopia z netu. Utwory wokalno – instrumentalne opisałam wszystkie, gdyż występuje tam tematyka religijna. Pozdrawiam.