1. Jakie były przyczyny wymarcia dinozaurów?
2. Wyjaśnij mechanizm ruchu skrzydłami podczas lotu ptaka.
3. W jaki sposób gady i krokodyle regulują płed swojego potomstwa?
4. Podaj cechy gadzie praptaka ( Archeopteryx).
5. Ichtiostega to płaz odkopany na Grenlandii- podaj cechy jego budowy.
6. Wyjaśnij związek braku pęcherz pławnego u płaszczki i rekina z ich sposobem poruszania się w wodzie.
7. Gdzie żyje poskoczek mułowy?
8. Wymieo typy odnóży u raka.
9. Podaj przykłady narządów homologicznych.
10.Podaj przykłady narządów analogicznych.
Ad. 1.
Uważa się, że przyczyna wymarcia dinozaurów powinna wyjaśniać także wymarcie w tym samym czasie innych grup organizmów, w tym morskich, m.in. amonitów, wielu gatunków otwornic. Więc chociaż na przestrzeni lat powstało wiele różnorodnych teorii, hipotezy tłumaczące wyłącznie wymarcie dinozaurów (np. konkurencja ssaków, epidemia, rozwój roślin okrytonasiennych itp.) są powszechnie odrzucane.
Ad. 2.
Na posuwające się ku przodowi skrzydło ptaka działa siła oporu powietrza, którą można rozłożyć na dwie składowe. Jedna z nich dźwiga skrzydło ku górze, druga hamuje ruch postępowy. Wzajemny stosunek tych składowych zależy od kształtu skrzydła, szybkości ruchu, kąta nachylenia skrzydła w stosunku do kierunku ruchu, a także od takich mniej ważnych okoliczności jak temperatura, wzniesienie nad poziom morza itd. Okazało się, że najkorzystniejszy stosunek sił przy zwykłych szybkościach lotu występuje wówczas, gdy kąt nachylenia skrzydła względem kierunku ruchu wynosi około 3-4°. Wówczas siła dźwigająca jest stosunkowo największa, a siła hamująca najmniejsza. Pod tym kątem ustawione są zwykle skrzydła ptaków w locie szybującym.
Siła dźwigająca skrzydło ku górze powstaje tylko wówczas, gdy ptak posuwa się ku przodowi w stosunku do powietrza. Tymczasem powietrze hamuje ruch postępowy. Aby móc posuwać się naprzód, ptak musi więc albo machać skrzydłami, albo – jeśli znajduje się na dużej wysokości – może uzyskać szybkość przez wykorzystanie siły ciążenia. Jeśli prąd powietrza płynie szybko ku górze, szybujący ptak może się wznosić bez poruszania skrzydłami. Przyciąganie ziemskie pełni tu funkcję podobną do funkcji sznurka od latawca.
Ad. 3.
-
Ad. 4.
bowiem w swej budowie łączy zarówno cechy gadów (np. uzębienie), jak i ptaków (np. pióra)
W budowie praptaka można spotkać zarówno cechy ptasie jak i gadzie:
Cechy gadzie dobrze ukształtowane, mocne, spiczaste zęby w obu szczękach amficeliczne (tzn. dwuwklęsłe) kręgi bardzo długi ogon złożony z 20 ruchomych kręgów niezrośnięte kości śródręcza i trzech palców, zakończone pazurami (współcześnie pisklęta hoacyna mają dwa wolne, chwytne pazury) żebra bez wyrostków haczykowatych żebra brzuszne nie zrośnięte piszczel i strzałkamózg o wydłużonych, prostych w budowie półkulach i niewielkim móżdżkiem
Cechy ptasie ciało pokryte piórami (obecne też u niektórych dinozaurów) lotki zróżnicowane na pierwszo i drugorzędowe obojczyk połączone w widełki kości łonowe wysmukłe i skierowane w tył obecność długiej kości skokowej kości pneumatyczneAd. 5.
-
Ad. 6.
-
Ad. 7.
Gatunek ten występuje w wodach słonawych, które co jakiś czas opuszcza wychodząc na ląd. Poskoczka można trzymać w akwarium, warunkiem jest woda z dodatkiem soli, oraz możliwość by ryba wyszła na ląd (najlepiej do tego celu nadają się korzenie).
Poskoczek - Występuje w Afryce gdzie zasiedla słonawe błotniste wody ujść rzek, zatoczek, nadmorskich, rozlewisk itp. Dorasta do 25 cm. Niezwykła ryba która prowadzi zarówno podwodny jak i nawodny tryb życia. Akwarium powinno być tak urządzone aby około 50% powierzchni stanowiła część nadwodna. Zajmuje terytorium, które broni przed innymi poskoczkami. Akwarium powinno być dokładnie przykryte gdyż ryby te potrafią wykonywać dość dalekie skoki. Żywi się dorosłymi owadami a także ich larwami. Optymalna temperatura 26-30°C, pH 7,0-8,0.
Ad. 8.
Rak – posiada 18 odnóży : gębowe czułkowe, kroczne, odwłokowe i wachlarz
Ad. 9.
Przykłady:
kończyna przednia kreta i nietoperza szyjamyszy i żyrafy cierniekaktusa i wąsy czepnegrochu odnóżaowadów (np. pływne, skoczne, grzebne) sercegada i serce ptaka
Ad. 10.
Przykłady:
wąs czepny grochu (przekształcony liść) i winobluszcz (przekształcona łodyga), korzenie organowców i ryzoidy plechowców, skrzydło owada i skrzydło ptaka, odnóża owada i kończyny kręgowców. pęcherzykowate oko głowonogów i oko kręgowców.