Madrygał, gatunek świeckiej muzyki wokalnej w okresie średniowiecza, renesansu i wczesnego baroku. Zrodził się w środowisku kompozytorów włoskich i franko-flamandzkich działających we Włoszech, w latach 1530-1550 (C. Festa, Ph. Verdelot, J. Arcadelt, A. Willaert). Inspiracją literacką były teksty najwybitniejszych poetów starożytności czy czasów nowszych, m.in. Wergiliusza, Horacego, Dantego, F. Petrarki, G. Boccaccia.
Początkowo madrygał charakteryzował się prostą konstrukcją. Był 2 lub 3-głosowym utworem wokalno-instrumentalnym, z głosem górnym o bogatej melizmatyce (melizmat). Głównymi jego przedstawicielami byli G. da Cascia, J. da Bologna i F. Landino (włoskie "trecento"). W następnej fazie (1550-1580) reprezentowanej m.in. przez C. da Rore, O. di Lasso, G.P. da Palestrinę środki harmoniczne zostały znacznie wzbogacone, liczba głosów powiększyła się do 5 i 6, pojawiły się bardziej skomplikowane środki polifoniczne (imitacje, kanony). Renesansowa forma madrygału rozwinęła się z popularnej frottoli, asymilującej środki polifonii niderlandzkiej. W tej postaci madrygał był formą wokalną a cappella, najczęściej 4-głosową, o swobodnej budowie odzwierciedlającej nastrój tekstu poetyckiego. Wraz z nadejściem XVII w. pojawił się madrygał z towarzyszeniem instrumentalnym (L. Luzzaschi), madrygał koncertujący (C. Monteverdi) oraz dramatyczny (O. Vecchi, C. Monteverdi) - co dało początek nowym gatunkom muzycznym (kantata, opera, oratorium).
Madrygał, gatunek świeckiej muzyki wokalnej w okresie średniowiecza, renesansu i wczesnego baroku. Zrodził się w środowisku kompozytorów włoskich i franko-flamandzkich działających we Włoszech, w latach 1530-1550 (C. Festa, Ph. Verdelot, J. Arcadelt, A. Willaert). Inspiracją literacką były teksty najwybitniejszych poetów starożytności czy czasów nowszych, m.in. Wergiliusza, Horacego, Dantego, F. Petrarki, G. Boccaccia.
Początkowo madrygał charakteryzował się prostą konstrukcją. Był 2 lub 3-głosowym utworem wokalno-instrumentalnym, z głosem górnym o bogatej melizmatyce (melizmat). Głównymi jego przedstawicielami byli G. da Cascia, J. da Bologna i F. Landino (włoskie "trecento"). W następnej fazie (1550-1580) reprezentowanej m.in. przez C. da Rore, O. di Lasso, G.P. da Palestrinę środki harmoniczne zostały znacznie wzbogacone, liczba głosów powiększyła się do 5 i 6, pojawiły się bardziej skomplikowane środki polifoniczne (imitacje, kanony). Renesansowa forma madrygału rozwinęła się z popularnej frottoli, asymilującej środki polifonii niderlandzkiej. W tej postaci madrygał był formą wokalną a cappella, najczęściej 4-głosową, o swobodnej budowie odzwierciedlającej nastrój tekstu poetyckiego. Wraz z nadejściem XVII w. pojawił się madrygał z towarzyszeniem instrumentalnym (L. Luzzaschi), madrygał koncertujący (C. Monteverdi) oraz dramatyczny (O. Vecchi, C. Monteverdi) - co dało początek nowym gatunkom muzycznym (kantata, opera, oratorium).
jest to utwór wokalny wielogłosowy zwykle poruszający treści o tematyce świeckiej