Tragedia grecka, człowiek wyidealizowany.(fragment)
[1] Życie Ateńczyka znanego nam z literatury było pogodne i nie trudne. Codziennie było ładnie, bez upału. Morze, drzewo oliwne i krzak wina przynosiły chętnie pożywienie lekkie, strojem był kawałek materii wełnianej, a domowe kłopoty załatwiali niewolnicy i kobiety. Nawet miłość nie chmurzyła tego niebieańskiego nieba, gdyż cierpienie miłosne uznano za wstydliwą delegliwość. Nie groziła też starość i śmierć. Umierano w młodym wieku i już zaraz bogowie czekali na sprawiedliwego. Ateńczyk zatem bardziej się nudził niż cierpiał. Potrzebował rozrywki więcej niż spokoju. Przyjemność, jakiej mu brakowało, musiał być mocna,ale nie osobista; wstrząsająca przez kontrast, ale nie ponura; zmysłowa troche jak muzyka, ale nie namietna; intelektualna,gdyż Grek lubił rozmyślanie, ale nie prosta. Taką rozrywkę
dawał mu teatr, czyli naprzód tragedia.[...]
[2] Twórcą teatru greckiego było państwo niewielkie, czyli miasto. Jedno i to samo słowo określało te dwa organizmy. państwo, zarazem strażnik religii, dostarczało wspólnej rozrywki swym obywatelom, gdyż Grek chętnie przebywał w towarzystwie. Przedstawienie tragedii, i komedii nawet, było świętem państwowym, jednoczącym raz jeszcze wszystkich jego członków.
[3] Teatr zdążał do stałości, ale odbywał się tylko parę razy w roku. święto nie może być codziennie. Trzeba było złączyć ze dwadzieścia tysięcy ludzi, oderwać ich od zajęć, zaprosić w jedno miejsce, skupić w jedną myśl ich obce sobie myśli. Przedstawienie kosztowało sporo. A pieniędzy potrzebowano na świątynie, na budowę
stadionów, także na wojnę.
[4] Siedzibą teatru mogło być początkowo każde miejsce, z któreko mieszkańcy całego miasta mogli oglądać duże widowisko. Ustrój był demokratyczny, każdy miał prawo
widzieć i słyszeć dobrze. Do tego celu nadawało się najlepiej naturalne zbocze wzgórza, u którego stóp płaska powierzchnia pomieścić mogła chór i aktorów. [...]Siedzenia otaczały scenę i orchestrę nie całkowicie, tylko półkoliście, aby umożliwić oglądanie aktorów z przodu, a przynajmniej z boku. W dalszym rozwoju takiego teatru ,,poprawionej natury" budowano budynki okrągłe typu Colosseum, względnie współczenego cyrku.
[5] W klasycznym teatrze greckim to naturalne miejsce przedstawienia, trochę przez architekta poprawione, stanowiło więcej niż techniczne rozwiązanie: łączyło się ściśle z treścią sztuki. Grek żył codziennie w najbliższej przyjaźni z przyrodą, i idea tragedii związek ten błogosławiła. Zapewne, niebo,skały,powietrze i drzewa ateńskiego Akropolu nie stanowiły jeszcze odpowiednika ,,krajobrazu szekspirowskiego" czy też ,,pejzażu Racine'a" w sensie nastroju natury zbudowanego tematem sztuki, a nie tylko jej wskazówkami inscenizacyjnymi. [...] Tragedia grecka była tragedią kosmiczną w znaczeniu dosłownym, czyli w sensie udziału całego istniejącego dla Greków świata w heroicznych zmaganiach. Gdy Herakles zdziera swą ognistą koszulę, wiatr zrywa się do burzy, a podateńskie skały wtórują echem. Płomień, w którym się spala, posyca się uderzeniem pioruna i w jego grzmocie dusza bohatera unosi się do nieba. Podobnie los Edypa dokonuje się w burzy. Świat sztuki, świat bogów i ludzi jest niepodzielny.
[6] Jest to równocześnie świat Greckiej przyrody. Olimp z mitów i tragedii istnieje naprawde, może nawet widoczny jest z teatru. Lamentom chóru wtóruje prawdziwy powiew,chłodzący czoła widzów. Nad grobem Polinika, zbudowanym w powietrzu słowami poety,szeleszczą prawdziwe gałęzie drzew rosnących na wzgórzu. Szum morza, wzbierającego lub słabnącego w miarę podnoszenia się i opadania akcji.
zadania
1.Jaki nastroj dominuje w pierwszym akapicie? wska fragmenty ktore potwierdzaja twoja odpowiedz.
2. Jak, według autora tekstu, wyglądało życie Ateńczyka? Czemu służy dopowiedzenie ,,znanego z literatury"?
3. Wyjaśnij, w jaki sposób autor tłumaczy potrzebę teatru.
4. Na podstawie akapitu 2 określ funkcję, jaką spełniać miał teatr w życiu społecznym.
5. O jakie słowo, służące za określenie dwóch organizmów,chodzi w tym akapicie?
6. Zinterpretuj metaforyczne zdanie z akapitu 3.
7. dlaczego w akapicie 4. teatr został nazwany teatrem ,,poprawionej natury"?
8. w akapicie 5. autor wymienia dwóch twórców dramatycznych późniejszych epok. Wskaż ich.
9. W ostatnim fragmencie tekstu pada nazwa ,,Olimp". Wyjaśniej, jaką funkcję pełniła ta góra
w mitologii greckiej. Na podstawie ilustracji oceń,jakie mogła robić wrażenie na widzach siedzących w pobliżu teatrach.
10. Wymień elementy przyrody, które stały się składnikami
przedstawienia.
11. w ostatnich akapitach autor przywołuje trzech bohaterów mitycznych.Wymień ich.
12. Na podstawie tekstu zredaguj krótką notatkę (ok.5-6 zdań) na temat greckiego teatru.
2. Autor tekstu określa życie Ateńczyka jako pogodne i nietrudne. Żył on w sielankowej scenerii i nie myślał o trudach dnia. Autor dopowiada, że Ateńczyk nie cierpiał - ale za to ogromnie się nudził. Dopowiedzenie "znanego z literatury" zaznacza, że jest to model życia, jaki znamy z literatury.
3. Potrzeba stworzenia teatru uzasadniona jest potrzebom rozrywki obywateli. Rozrywka ta miała być nie byle jaka: "musiał być mocna,ale nie osobista; wstrząsająca przez kontrast, ale nie ponura; zmysłowa trochę jak muzyka, ale nie namiętna; intelektualna,gdyż Grek lubił rozmyślanie, ale nie prosta" Te założenia spełniał teatr.
4. Funkcja teatru to: dostarczanie wspólnej rozrywki obywatelom, którzy lubili towarzystwo. Wystawianie sztuk urosło do rangi świąt państwowych.
5. Mowa jest o słowie: państwo
6. " Skupić w jedną myśl ich obce sobie myśli" - znaczy tyle co, skupić uwagę obywateli na sztuce. Sprawić, by sztuka pochłaniała ich całkowicie, aby ich prywatne sprawy zeszły na drugi plan.
7. Autor stosuje określenie "teatr poprawionej natury" w odniesieniu do miejsca, w którym znajdował się teatr. Najczęściej było to wzgórze z pobliskim placem, gdzie początkowo na placu odbywały się spektakle. Potem zaczęto na wzgórzach budować budynki, które miały pomieścić teatry - stawianie budowli jest zatem "poprawianiem natury".
8. Autor wymienia:
Racine'a (Jean Baptiste Racine)
Szekspira (William Szekspir)
9. Olimp w mitologii greckiej jest najwyższym szczytem górskim i jednocześnie siedzibą bogów. Był więc miejscem, z którego najwyższy bóg Zeus, wraz z innymi miał kierować losem ludzkim.
(brak zamieszczonej ilustracji uniemożliwia mi odpowiedź na drugą część pytania)
10. Elementy przyrody, biorące udział w przedstawieniach to: szum morza, powiew wiatry czy szelest gałęzi drzew
11. Teatr w starożytnej Grecji odgrywał istotną rolę, był bowiem miejscem rozrywki, spotkań towarzyskich i niejednokrotnie - przemian duchowych. Teatr w starożytnej Grecji mieścił się głównie na wzgórzu, gdzie początkowo spektakle odbywały się na placu - a następnie zaczęto budować wzniosłe budowle. Głównym punktem była wielka, owalna scena. Istotne jest również, że siedzenia ustawione były w sposób "demokratyczny" - by każdy widz mógł zobaczyć całe przedstawienie. Ówcześnie w teatrze dużą rolę odgrywali nie tylko aktorzy, ale i przyroda, która tworzyła naturalną scenerię.