Question

scharakteryzuj konstytucje królestwa polskiego

Answer 1

Konstytucja Królestwa Polskiego 1815, ustawa zasadnicza podpisana 27 listopada 1815 przez cara Aleksandra I i nadana Królestwu Polskiemu 24 grudnia 1815. Opracowana przez kilkuosobowy zespół polski, zweryfikowana przez cara i M. Nowosilcowa. Opierała się w większości na zasadach prawnych przyjętych w Konstytucji Księstwa Warszawskiego z 1807.

Określała Królestwo Polskie jako monarchię połączoną unią personalną z Rosją (każdy car rosyjski był równocześnie królem polskim). Król posiadał pełnię władzy wykonawczej oraz kompetencje ustawodawcze, czyli prawo wydawania samodzielnych aktów ustawodawczych, udzielał także sankcji wykonawczych wszystkim uchwałom sejmowym. Podczas nieobecności króla jego kompetencje przechodziły na namiestnika.

Władzę wykonawczą w imieniu króla sprawowała Rada Stanu Królestwa Polskiego, a właściwie jej część – Rada Administracyjna. Organem władzy wykonawczej o niewielkich kompetencjach był dwuizbowy Sejm Królestwa Polskiego, pozbawiony wszelkich funkcji kontrolnych wobec króla i organów państwowej władzy wykonawczej.

Kraj podzielono na osiem województw, w miastach utworzono urzędy municypalne z prezydentami bądź burmistrzami na czele. Polityka zagraniczna, wypowiadanie wojny, zawieranie umów międzynarodowych, zarządzanie dochodami państwa i zatwierdzanie budżetu leżały wyłącznie w gestii króla.

Konstytucja zapewniała swobody i prawa obywatelskie, m.in. nietykalność osobistą i majątkową, używanie języka polskiego w życiu publicznym i urzędach, wolność wyznania, słowa i zgromadzeń, jednak prawa polityczne przyznawała tylko wybranym grupom społecznym, wyodrębnionym głównie wg cenzusu majątkowego. Będąc jedną z najbardziej liberalnych ustaw zasadniczych w ówczesnej Europie, często nie była respektowana przez króla sprawującego równocześnie absolutną władzę w Rosji.

Dążenia władzy wykonawczej do ograniczenia swobód obywatelskich i uprawnień sejmu stały się przyczyną licznych konfliktów i w rezultacie doprowadziły do wybuchu powstania listopadowego 1830-1831 oraz do zastąpienia Konstytucji Statutem Organicznym dla Królestwa Polskiego (1832).