Przedstaw renesansowy charakter twórczości Mikołaja Reja.
robert1994
Mikołaj Rej był ojcem naszej literatury narodowej. Jako pierwszy zaczął pisać w języku polskim. Jest autorem słynnego powiedzenia: „A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”. Polszczyzna Reja jest czysta, nie ma w niej wyrazów obcych. W twórczości Reja dominują elementy świeckie: pokazywanie człowieka i jego spraw na tle przyrody, pochwała życia i jego radości. Rej wykorzystał różnorakie gatunki literackie: dialog(„Krótka rozprawa pomiędzy trzema osobami…”), proza („zwierzyniec”), fraszki(„figliki”). Podejmował w nich różne tematy. „Krótka rozprawa…” jest obiciem stosunków panujących na XVI-wiecznej wsi. Ukazane w niej są trzy stany: szlachecki, duchowy, chłopski, których reprezentantami są wójt, pan i pleban. Rej ostro krytykuje szlachtę, duchowieństwo, występuje natomiast w obronie chłopów. Szlachtę goni o hazard, prywatę, łapówkarstwo, rozrzutność, dbanie jedynie o własny pożytek. Z kolei przeciwko klerowi autor formułuje następujące zarzuty: chciwość, zaniedbanie obowiązków duszpasterskich. Najmniej winnymi wobec ojczyzny, za to najbardziej wykorzystywanymi okazują się chłopi. Wójt podsumowuje spór wypowiedzią: „Ksiądz pana winien, pan Księdza”, a nam prostym tylko nędza. Rej w utworze tym występuje, jako moralista. W „żywocie człowieka poczciwego” autor przedstawił ideał szczęśliwości ziemiańskiej. Mikołaj Rej proponuje poczciwemu szlachcicowi spokojny tryb życia z posiadłości wiejskiej, korzystanie z wszelkich dóbr, jakie przynoszą mu kolejne pory roku. Rej odrzuca skrajność: z jednej strony estetyczne wyrzeczenia, a z drugiej strony przesadę, rozpustę. Życia nie należy marnować. Poczciwy ziemianin wiedzie pogodne życie, nie boi się starości ani śmierci. Łatwo odczytać tu filozofię stoicką, bo wśród haseł Reja funkcjonują spokój, umiar, życie zgodne z rozumem i naturą. Język jego jest zbliżony do mowy potocznej, takim językiem mówiła przeciętnie wykształcona szlachta. Rej często używa niewyszukanego, czasem dosadnego słownictwa jak: „ogolić ze stołu”, „w łeb się skrobie”, utartych przysłowiowych żartów, obrazowych, realistycznych porównań. Rej pisał stylem gawędziarskim, stosując rozwlekły tok opowiadania. Pisarz posługuje się licznymi zdrobnieniami i pytaniami retorycznymi, by podkreślić przyjemność wiejskiego życia, np. drzewka, krzaczki, różyczki. Mikołaj Rej zawarł w swych utworach treści zgodne z duchem renesansu. Wyraził radość życia, humanistyczny optymizm człowieka gotowego naprawić również zło społeczne. Był krytykiem stosunków społecznych. W swych utworach pouczał społeczeństwo.
„Krótka rozprawa…” jest obiciem stosunków panujących na XVI-wiecznej wsi. Ukazane w niej są trzy stany: szlachecki, duchowy, chłopski, których reprezentantami są wójt, pan i pleban. Rej ostro krytykuje szlachtę, duchowieństwo, występuje natomiast w obronie chłopów. Szlachtę goni o hazard, prywatę, łapówkarstwo, rozrzutność, dbanie jedynie o własny pożytek. Z kolei przeciwko klerowi autor formułuje następujące zarzuty: chciwość, zaniedbanie obowiązków duszpasterskich. Najmniej winnymi wobec ojczyzny, za to najbardziej wykorzystywanymi okazują się chłopi. Wójt podsumowuje spór wypowiedzią: „Ksiądz pana winien, pan Księdza”, a nam prostym tylko nędza. Rej w utworze tym występuje, jako moralista.
W „żywocie człowieka poczciwego” autor przedstawił ideał szczęśliwości ziemiańskiej. Mikołaj Rej proponuje poczciwemu szlachcicowi spokojny tryb życia z posiadłości wiejskiej, korzystanie z wszelkich dóbr, jakie przynoszą mu kolejne pory roku. Rej odrzuca skrajność: z jednej strony estetyczne wyrzeczenia, a z drugiej strony przesadę, rozpustę. Życia nie należy marnować. Poczciwy ziemianin wiedzie pogodne życie, nie boi się starości ani śmierci. Łatwo odczytać tu filozofię stoicką, bo wśród haseł Reja funkcjonują spokój, umiar, życie zgodne z rozumem i naturą.
Język jego jest zbliżony do mowy potocznej, takim językiem mówiła przeciętnie wykształcona szlachta. Rej często używa niewyszukanego, czasem dosadnego słownictwa jak: „ogolić ze stołu”, „w łeb się skrobie”, utartych przysłowiowych żartów, obrazowych, realistycznych porównań. Rej pisał stylem gawędziarskim, stosując rozwlekły tok opowiadania. Pisarz posługuje się licznymi zdrobnieniami i pytaniami retorycznymi, by podkreślić przyjemność wiejskiego życia, np. drzewka, krzaczki, różyczki.
Mikołaj Rej zawarł w swych utworach treści zgodne z duchem renesansu. Wyraził radość życia, humanistyczny optymizm człowieka gotowego naprawić również zło społeczne. Był krytykiem stosunków społecznych. W swych utworach pouczał społeczeństwo.