Zgłoś nadużycie!
Gady kopalne nazywane są mezozoicznymi, ponieważ występowały i dominowały w tej erze. Były w tym czasie największymi zwierzętami - tzw. dinozaurami. Era mezozoiczna zaczęła się ok. 230 mln lat temu i trwała ok. 167 milionów lat. Nazywamy ją erą panowania gadów. Charakteryzowała się powstawaniem, różnicowaniem i wygaśnięciem wielu gadów. Żyjące w erze mezozoicznej gady zajęły wszystkie środowiska. Były: gady wodne - Mezosaurus, Ichtiosaurus, Mozosaurus gady lądowe: roślinożerne - Brontosaurus, Brachiosaurus mięsożerne - Tyranosaurus, Iguanodon gady latające - Pterodactylus, Pteranodon, Dimorphodon Dinozaury wyginęły pod koniec ery mezozoicznej. Naukowcy przedstawiają różne hipotezy tłumaczące śmierć tych zwierząt, np. uderzenie w naszą planetę wielkiego meteorytu, który spowodował śmierć wszystkich osobników o dużej masie ciała zmianę klimatu - lodowacenie powodujące wyniszczenie roślin (pokarmu dla roślinożerców i mięsożerców) były doskonale przystosowane do warunków środowiska; przy zmianie tych warunków nie umiały się przystosować i wyginęły.
pierwszy
dasz najj pliss
dzieki
11 votes Thanks 4
torchlight
Wyodrębniły się z prymitywnych płazów — antrakozaurów (labiryntodonty). Było to ściśle związane z udoskonaleniem przystosowania do życia i rozwoju na lądzie — najpierw z powstaniem jaja z 3 płodowymi błonami (owodniowce), następnie z udoskonaleniami pokarmowymi i lokomocyjnymi; z udoskonaleniami pokarmowymi było związane różnicowanie się mięśni poruszających żuchwę oraz kierunków ich działania — w czaszce powstały otwory (m.in. w miejscach przyczepów tych mięśni), zw. oknami skroniowymi; najprymitywniejszy, anapsydalny typ czaszki — bez okien, przekształcił się w synapsydalny (gady ssakokształtne) — z jedną parą okien, lub diapsydalny — z dwiema parami okien. Usprawnienie lokomocji wiązało się z silniejszym skostnieniem szkieletu, zmianą proporcji kończyn i ich ustawienia w stosunku do tułowia; pozwoliło to także na uzyskanie zdolności do lotu przez pterozaury. Niektóre gady wtórnie opanowały środowisko wodne (mezozaury, mozazaury, mor. krokodyle kopalne i zauropterygia). Większość współcz. gadów to formy mięsożerne, ale wśród gadów kopalnych wiele grup było b. dobrze przystosowanych do roślinożerności; najstarsze z nich to permskie parejazaury i prokolofony (anapsydy). Niektóre grupy gadów kopalnych (cynodonty, dinozaury) były prawdopodobnie zwierzętami o wyższym poziomie metabolizmu niż pozostałe gady; przypuszcza się, że mogły być nawet endotermiczne. Najstarsze znane gady kopalne, Hylonomus i Paleothyris, pochodzą z późnego karbonu; były to małe, podobne do jaszczurek, owadożerne formy, zaliczane do kaptorynomorfów (jednej z grup wymarłej podgromady anapsydów). Z kaptorynomorfów wywodzą się też pozostałe podgromady: wymarłe niemal zupełnie z końcem triasu gady ssakokształtne oraz reprezentowane do dziś diapsydy i żółwie. Już pod koniec późnego karbonu pojawili się przedstawiciele wszystkich podgromad gadów, poza żółwiami (znanymi dopiero od późnego triasu); w permie nastąpiło znaczne zróżnicowanie się gadów, zwł. gadów ssakokształtnych, w późnym permie pojawiły się pierwsze archozaury (gady naczelne), a z początkiem mezozoiku — rozkwit wszystkich gadów, który trwał do końca tej ery, nazywanej często erą gadów. Szczególnie bujnie rozwijają się wówczas przedstawiciele diapsydów, wśród których dinozaury stają się panującymi na lądach kręgowcami. Wielkie wymieranie faun pod koniec mezozoiku zdziesiątkowało gady; wyginęły całkowicie dinozaury, pterozaury, większość mor. gadów (mozazaury, mor. krokodyle, zauropterygia). Z nie wyjaśnionych dotychczas powodów nie wyginęły niektóre grupy gadów, wśród nich zwł. jaszczurki i w mniejszym stopniu żółwie; wśród krokodyli wymieranie dotknęło w większym stopniu Mesosuchia niż Eusuchia. Spośród 24 znanych rzędów gadów w dzisiejszej faunie świata reprezentowane są tylko 4.
pierwszy
dasz najj pliss
dzieki