Czytanie ze zrozumieniem.. prosze o odp na pytania :)Przeczytaj uważnie tekst, a następnie odpowiedz na pytania. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile jesteś proszony. Staraj się formułować odpowiedzi własnymi słowami.U ŹRÓDEŁ MITOLOGII GRECKIEJ1. Religia starożytnych Greków była politeistyczna, tzn. cechowało ją występowanie wielu bogów, boginek, nimf, nereid, driad, bożków większych i mniejszych, ważniejszych i mniej ważnych. Utrwalone w niej zostało przejście od pierwotnego animizmu (przypisywanie cech duchowych rzeczom, przyrodzie, roślinom, zwierzętom) do personifikowania postaci bóstw. Każde drzewo, strumień, góra, zjawisko miały swego boga. Człowiek nie posiadający wiedzy o świecie, słaby i bojący się zaskakujących go zjawisk natury, tłumaczył je sobie, nadając im cechy boskie, oddając im cześć, składając ofiary, by zdobyć przychylność sił nadprzyrodzonych. Ciekawość świata, pragnienie wyjaśniania go oraz bogata wyobraźnia Greków stały się źródłem bogactwa i zróżnicowania ich wyobrażeń o bogach. Zaczęto nadawać im cechy ludzkie, wyobrażać ich sobie jako pięknych, dobrze zbudowanych, młodych lub dojrzałych ludzi. Antropomorfizm i idealizacja postaci bogów – to charakterystyczne cechy wierzeń Greków. Podobieństwo do ludzi zostało posunięte do tego stopnia, że bogowie przypominali ludzi nie tylko z wyglądu, ale posiadali również ludzką psychikę. Mitologia pełna jest takich opowieści. Zeus – władca i ojciec bogów, był popędliwy, gwałtowny, niepohamowany w gniewie, siał postrach wśród bogów i ludzi. Był też bardzo kochliwy, zdradzał żonę nie tylko z boginiami, ale także z nimfami czy wreszcie z wieloma zwykłymi śmiertelniczkami. Hera – jego żona – była bardzo zazdrosna i bezlitośnie mściła się na kochankach męża i dzieciach – owocach tych związków. Nawet mądra Atena potrafiła być mściwa i bezwzględna, gdy nieszczęsna Arachne utkała płótno piękniejsze od tego, które wykonała ona sama.2. Oczywiście, nie samymi wadami obdarzali Grecy swoich bogów. Zeus był opiekunem całej Hellady, strzegł wolności, troszczył się o plony i pomyślność swego ludu. Hera opiekowała się kobietami i macierzyństwem, Atena (patronka wielu miast) nauczyła Greków wielu pożytecznych zawodów, dając im między innymi koło garncarskie, kądziel, krosno tkackie i pokazując, jak się nimi posługiwać. Szczególnym szacunkiem cieszyła się Hestia – opiekunka ogniska domowego, i Demeter – bogini rolnictwa, od której zależały pomyślne zbiory. Coroczna rozpacz Demeter po odejściu córki, Persefony, do Hadesa – jej męża i zarazem boga podziemnej krainy zmarłych, radość bogini, gdy córka wracała wiosną, dzięki czemu rozkwitała cała ziemia, pełne szczęścia lato i przepełniona łzami jesień, gdy zbliżał się czas kolejnego zejścia córki do podziemi – wszystko to symbolizowało zmiany pór roku, umieranie i wieczne odradzanie się wszystkiego. W sferze symbolicznej mit ten dotyczył problemów przemijania, życia i śmierci.3. Jednak obserwowanie świata, którym rządzili bogowie, dostrzeganie przypadkowości i bezsensowności wielu zjawisk, a także ogromu zła i nieszczęść ludzkich – wszystko to powodowało, że Grecy widzieli u swych bogów głównie nieobliczalność, okrucieństwo i amoralność. Uważali, iż człowiek jest zależny od łaski i kaprysów bóstw, a przede wszystkim od przeznaczenia. Wierzyli, że podlegają mu nawet bogowie. Kochali życie i wyobrażali sobie, że bogowie żyją jak oni, tylko bez trosk, zmartwień i chorób. Dzięki ambrozji i nektarowi zawsze są młodzi i nigdy nie umierają. Grecy marzyli o takim życiu, więc wyobrażali sobie, że nieliczni, wybrani spośród ludzi zasiadają na ucztach bogów i dzięki ambrozji uzyskują nieśmiertelność. Wyobrażali sobie także, że niektórych uprzywilejowanych ludzi bogowie odwiedzają, bratają się z nimi, mają z nimi dzieci. Niektórym ludziom udawało się nawet oszukać bogów, co jednak było surowo karane (Syzyf). Tę bliskość kontaktów z bogami, wręcz spoufalanie się z nimi, można uznać za jedną z bardziej znamiennych cech mitologii greckiej. Znajdujemy też w mitologii opowieści o bardzo ludzkim zachowaniu bogów, którzy np. cierpią z miłości, jak Afrodyta po stracie Adonisa, Eros zakochany w Psyche czy Apollo w Dafne. Bywają nieszczęśliwi, jak Demeter po utracie córki, krzyczą z bólu, np. podczas zmagań pod Troją. Szczególnym przypadkiem pozostanie prometejski bunt dobrego tytana.4. Antropomorfizm mitologii sprawia, że czytamy mity jak opowieści o niezwykłych, pięknych, dzielnych, przeżywających liczne przygody ludziach, którym nic, co ludzkie, nie jest obce. Możemy mówić o humanizmie mitologii i wyobrażeń Greków. Bogowie mitologiczni są tak ludzcy, że zaciera się różnica między nimi a ludźmi. Ci ostatni pozwalają sobie nawet na to, by jednych bogów cenić bardziej, a innych mniej. Ares w mitach został potraktowany jak niezbyt rozgarnięty intelektualnie osiłek, doceniono natomiast Atenę – boginię sprawiedliwej wojny. W mitach opowiadano też o psotach wyrządzonych na Olimpie przez Hermesa, okrucieństwie pysznego Apollona, który nie mógł znieść, że Marsjasz śmiał się z nim równać itp. Wiele uwagi poświęcili Grecy bóstwom morskim, bo byli narodem żeglarzy. Niezbyt chętnie wspominali o bogach śmierci i świecie podziemnym, ponieważ kochali życie, nie chcieli myśleć o tym, że kiedyś umrą. Tworzyli za to opowieści o dzielnych herosach, którzy przezwyciężają śmierć i – dzięki swej odwadze i sprytowi – wracają na ziemię (Orfeusz, Herakles, Syzyf, Odyseusz). Ostatecznym rezultatem przenikania się świata bogów i ludzkiego była możliwość uzyskania przez niektórych ludzi wstępu na Olimp oraz daru nieśmiertelności (Herakles, Psyche).ARCHETYPY POSTAW W MITACH5. Archetyp jest to podstawowy i niezmienny składnik zbiorowej podświadomości, pozostałość odwiecznych, powtarzających się doświadczeń ludzkości. Pojęcie archetypu pojawiło się w psychologii, dokąd wprowadził je C.G. Jung. Prastare wzorce, archetypy, są przejmowane przez jednostkę i tkwią w jej podświadomości. Ujawniają się w różnych sytuacjach, konkretyzując się we wszelkich obszarach ludzkiej aktywności, również w jego działalności artystycznej. W literaturze z pojęciem archetypu utożsamiamy najczęściej pierwowzór ludzkiej postawy, a więc jakiś motyw, który zaistniał gdzieś po raz pierwszy, stając się wzorcem dla twórców żyjących w kolejnych epokach historycznoliterackich. Mity i sztuka starożytna stanowią niezgłębione źródło archetypów. Można więc powiedzieć, że w mitologii greckiej występuje wiele obrazów, symboli, a zwłaszcza postaw ludzkich, będących archetypami kultury europejskiej.6. Jednym z nich jest archetyp samotnego buntownika, widoczny w postawie Prometeusza, dobrego tytana, który – jak pamiętamy – stworzył człowieka, ulepił go z gliny z domieszką łez, a potem opiekował się słabą i bezbronną istotą wbrew innym bogom, niechętnym ludziom. Prometeusz kochał ludzkość, opiekował się śmiertelnymi bezinteresownie, był dobry i pełen litości. Ofiarował ludziom wykradziony z Olimpu ogień, nauczył ich budować domy, obserwować gwiazdy, liczyć, pisać, żeglować, obrabiać metale. Naraził się na gniew Zeusa, który nakazał przykuć go do skał Kaukazu, gdzie wielki orzeł codziennie wyszarpywał umęczonemu tytanowi wciąż odrastającą wątrobę. Prometeusz cierpiał okrutne męki dla ludzi, poświęcił się za nich. Motywy poświęcenia się w imię miłości do ludzi oraz ogromu cierpienia, nasuwają skojarzenia z osobą Jezusa Chrystusa. Taką postawę wybitnej jednostki, poświęcającej się dla ludzi, narodu, ludzkości, nazywa się prometeizmem. Starożytni Grecy stworzyli Prometeusza, bowiem najwidoczniej tęsknili za bogiem dobrym, troskliwym i kochającym.7. Pojęcie „syzyfowa praca” symbolizuje pracę bezsensowną, niewykonalną, trwająca bez końca i bez celu. Syzyf był królem Koryntu i ulubieńcem bogów. Często gościł na Olimpie, ale nie umiał utrzymać sekretu i rozgłaszał na ziemi tajemnice bogów. Jakiś czas uchodziło mu to płazem, jednak w końcu miarka się przebrała. Bogowie rozgniewali się i poprosili Zeusa, aby posłał do Syzyfa bożka śmierci, Tanatosa. Sprytny Syzyf uwięził Tanatosa i ludzie przestali umierać. Gdy Ares uwolnił boga śmierci, pierwszy umarł Syzyf. Ale i bogów podziemi potrafił przechytrzyć. Przed śmiercią umówił się z żoną, by nie grzebała jego zwłok. Kiedy znalazł się w królestwie Hadesa, skarżył się na niewierną małżonkę, która zaniedbuje święty obowiązek pochowania zwłok męża i prosił króla podziemi, by pozwolił mu na krótki powrót do domu, tak aby ukarać złą żonę. Pozwolono mu na to, ale Syzyf wcale nie miał zamiaru wracać do królestwa zmarłych. Żył po cichu, nie zwracając na siebie niczyjej uwagi. Gdy przypomniano sobie o nim i Tanatos zaprowadził jego duszę do Hadesu, sprytny król skazany został na karę daremnej pracy: miał wtaczać na stromą górę olbrzymi głaz, który za każdym razem, już na wierzchołku, wyślizgiwał mu się z rąk i staczał w dół, a Syzyf rozpoczynał swą pracę od nowa. Mit o Syzyfie obrósł w interpretacje: dla jednych król Koryntu jest symbolem ludzkich marzeń o nieśmiertelności, dla innych – smutnym dowodem na to, że natury nie da się oszukać i każdy musi umrzeć w czasie, jaki jest mu przeznaczony. Są tacy, którzy w postaci Syzyfa dostrzegają uosobienie człowieka sukcesu – bogacza i szczęśliwca, dopuszczonego do stołu bogów pełnego nektaru i ambrozji, jeszcze inni uważają, że mit ten symbolizuje pychę ukaraną. Człowiek, który chciał się równać bogom, skończył jako wykonujący katorżniczą pracę pokutnik (…).8. Podobnych archetypów jest w mitach wiele. Dostarczają ich też utwory literackie o tematyce zaczerpniętej z mitologii. Dość wspomnieć o archetypach postaw, reprezentowanych przez bohaterów eposu Homera: Hektor to symbol obrońcy ojczyzny, Achilles prezentuje postawę rycerza kochającego sławę, Priam jest archetypem cierpiącego ojca i króla, a Hekuba, jego żona, archetypem rozpaczającej matki itd. Archetypy mitologiczne tworzą zespół stałych, powtarzających się w literaturze, kulturze i sztuce europejskiej obrazów, motywów, tzw. toposów.ZADANIA Na podstawie akapitu 1. dokończ następujące zdanie: Religia starożytnych Greków była politeistyczna, ponieważ za jej cechę charakterystyczną należy uznać: a) przekonanie, że bogowie mieszkają w drzewach, strumieniach, kamieniach,b) idealizację postaci bogów,c) wielobóstwo,d) utożsamianie bogów z ludźmi. Wyobrażenia Greków o bogach są niezwykle zróżnicowane, bogate w ciekawe motywy. Podaj trzy przyczyny takiego zróżnicowania mitów (akapit 1). Opierając się na informacjach zawartych w akapicie 1., wyjaśnij pojęcie „antropomorfizm”. Spośród licznych bogiń występujących w mitologii greckiej kilka było otaczanych szczególną czcią. Na podstawie informacji zawartych w akapicie 2. podaj trzy przykłady wraz z uzasadnieniami (nad czym sprawowały patronat?). Jaki był stosunek starożytnych do przeznaczenia? Odpowiedz na podstawie akapitu 3. Zdaniem wielu komentatorów mitologia grecka jest przepełniona pierwiastkami humanizmu. Opierając się na treści akapitu 4., wytłumacz, dlaczego taki sąd jest uzasadniony? Opierając się na informacjach zawartych w akapicie 4., odpowiedz na pytanie, jaka była przyczyna niewielkiej liczby mitów dotyczących śmierci i Hadesu. Czy Grecy w jakiś sposób próbowali zmierzyć się z tą problematyką? Odpowiedź zawrzyj w dwóch zdaniach. Na podstawie wiadomości z akapitu 5. stwórz własną definicję archetypu literackiego. Odwołując się do informacji z akapitu 6. oraz całego tekstu, wytłumacz frazeologizm bunt prometejski. Omów mitologiczne i współczesne znaczenie frazeologizmu syzyfowa praca. Swą odpowiedź zamknij w dwóch zdaniach. Wyjaśnij pojęcie „topos”. Możesz wykorzystać Słownik terminów literackich. Podaj współczesne znaczenie następujących frazeologizmów: pięta Achillesa, stajnia Augiasza, koń trojański, róg obfitości, nić Ariadny, kompleks Edypa. Wykorzystaj Słownik mitów i symboli W. Kopalińskiego lub Słownik frazeologiczny języka polskiego. Tekst „U źródeł mitologii greckiej” ma charakter: a) popularnonaukowyb) badawczyc) perswazyjnyd) dyskursywnyUzasadnij odpowiedź.
Answer

Life Enjoy

" Life is not a problem to be solved but a reality to be experienced! "

Get in touch

Social

© Copyright 2013 - 2024 KUDO.TIPS - All rights reserved.