Marsylianka (fr. La Marseillaise) – hymn państwowy Francji oraz jej departamentów i terytoriów zamorskich: Gwadelupy, Gujany Francuskiej, Majotty, Martyniki, Polinezji Francuskiej, Reunionu, Saint-Pierre i Miquelon oraz Wallis i Futuny.
Słowa i muzykę tej pieśni napisał 25 kwietnia 1792 Claude Joseph Rouget de Lisle na cześć rewolucyjnej Armii Renu. Stąd jej oryginalna nazwa to: Chant de marche de l'Armée du Rhin lub Chant de guerre pour l'armée du Rhin (Marsz wojenny Armii Renu lubPieśń wojenna Armii Renu). Zdobyła wielką popularność w okresie rewolucji francuskiej. Wówczas jako pierwsi na ulicach Paryżazaśpiewali ją żołnierze z Marsylii. Tak powstała jej nowa nazwa, najpierw Marche de Marseille, a później ostatecznie La Marseillaise, czyli Marsylianka. 14 lipca 1795 została ogłoszona hymnem państwowym. W 1830 nową aranżację muzyki zaproponował Hector Berlioz.
W okresie I Cesarstwa Marsylianka przestała być hymnem narodowym Francji, a w okresie restauracji śpiewania pieśni zakazano. Po rewolucji w 1870 stała się ona ponownie oficjalnym hymnem Trzeciej Republiki. W czasie II wojny światowej pieśń ta została zakazana przez rząd Vichy. Jej publiczne wykonanie było wówczas aktem dużej odwagi. Po II wojnie światowej zarówno w konstytucji Czwartej Republiki 1946, jaki i Piątej Republiki 1958 uznano Marsyliankę hymnem państwowym (artykuł 2 francuskiej konstytucji z 1958).
W latach 70. XX wieku rozgorzała dyskusja nad hymnem Francji, a zwłaszcza jej tekstem, który wielu uznało za zbytmilitarystyczny i rasistowski. Padły nawet propozycje zmian w tekście pieśni. Zważywszy jednak na rolę jaką odegrała Marsylianka w historii Francji oraz to, że była ona zawsze synonimem jej republikańskich wartości, pozostawiono ją bez zmian.
Znamienny jest fakt, że Allegro Maestoso w XXV koncercie fortepianowym Mozarta (C-Dur, KV 503) przypomina formą "wariacje" na temat Marsylianki. Tyle, że Mozart umarł w roku poprzedzającym jej powstanie, a sam koncert napisał w roku 1786. Toteż wielu właśnie w tym koncercie widzi źródło i inspirację do powstania obecnego hymnu Francji lub podejrzewa istnienie innego wcześniejszego utworu, który mógł cytować również sam Mozart. (patrz np. francuska bądź angielska wersja hasła)
Marsylianka (fr. La Marseillaise) – hymn państwowy Francji oraz jej departamentów i terytoriów zamorskich: Gwadelupy, Gujany Francuskiej, Majotty, Martyniki, Polinezji Francuskiej, Reunionu, Saint-Pierre i Miquelon oraz Wallis i Futuny.
Słowa i muzykę tej pieśni napisał 25 kwietnia 1792 Claude Joseph Rouget de Lisle na cześć rewolucyjnej Armii Renu. Stąd jej oryginalna nazwa to: Chant de marche de l'Armée du Rhin lub Chant de guerre pour l'armée du Rhin (Marsz wojenny Armii Renu lubPieśń wojenna Armii Renu). Zdobyła wielką popularność w okresie rewolucji francuskiej. Wówczas jako pierwsi na ulicach Paryżazaśpiewali ją żołnierze z Marsylii. Tak powstała jej nowa nazwa, najpierw Marche de Marseille, a później ostatecznie La Marseillaise, czyli Marsylianka. 14 lipca 1795 została ogłoszona hymnem państwowym. W 1830 nową aranżację muzyki zaproponował Hector Berlioz.
W okresie I Cesarstwa Marsylianka przestała być hymnem narodowym Francji, a w okresie restauracji śpiewania pieśni zakazano. Po rewolucji w 1870 stała się ona ponownie oficjalnym hymnem Trzeciej Republiki. W czasie II wojny światowej pieśń ta została zakazana przez rząd Vichy. Jej publiczne wykonanie było wówczas aktem dużej odwagi. Po II wojnie światowej zarówno w konstytucji Czwartej Republiki 1946, jaki i Piątej Republiki 1958 uznano Marsyliankę hymnem państwowym (artykuł 2 francuskiej konstytucji z 1958).
W latach 70. XX wieku rozgorzała dyskusja nad hymnem Francji, a zwłaszcza jej tekstem, który wielu uznało za zbytmilitarystyczny i rasistowski. Padły nawet propozycje zmian w tekście pieśni. Zważywszy jednak na rolę jaką odegrała Marsylianka w historii Francji oraz to, że była ona zawsze synonimem jej republikańskich wartości, pozostawiono ją bez zmian.
Znamienny jest fakt, że Allegro Maestoso w XXV koncercie fortepianowym Mozarta (C-Dur, KV 503) przypomina formą "wariacje" na temat Marsylianki. Tyle, że Mozart umarł w roku poprzedzającym jej powstanie, a sam koncert napisał w roku 1786. Toteż wielu właśnie w tym koncercie widzi źródło i inspirację do powstania obecnego hymnu Francji lub podejrzewa istnienie innego wcześniejszego utworu, który mógł cytować również sam Mozart. (patrz np. francuska bądź angielska wersja hasła)