Wojna niemiecko- radziecka 1941-1944 1.Polityka wewnętrzna Stalina i sytuacja w Rosji przed II wojną światową: - polityka Stalina w sprawach gospodarki 1929- 41 - terror polityczny po 1934r. (środowisko wojskowe, usu-nięcie z armii oficerów do obozów koncentracyjnych lub zamordowanie ich z powodu niby spisków); - podporządkowanie gospodarki państwa- rozwój przemysłu ciężkiego (Ural), wykorzystywanie więźniów, uprzemysłowienie, manstrualizacja (nakłady pieniężne na przemysł ciężki kosztem ludności i poziomu ich życia), planowanie gospodarki; - kanał białoborski (kopalnie basenu kuźnieckiego, Ural) - zlikwidowano posiadaczy ziemskich – kułaków (prześladowanie, głód, przesiedlenia), zginęło 10 mln chłopów – brak żywności, tania siła robocza; 2. Sytuacja polityczno- militarna: Przygotowania operacyjne do ataku na ZSRR Niemcy rozpoczęli 31 lipca 1940 roku, z chwilą podpisania przez Hitlera dyrektywy nr 21. Nakazał w niej Brauchitschowi i Halderowi opracowanie podstaw uderzenia na wschód. W sierpniu gen. Marcks zaprezentował pierwszą wersję planu. Przewidywała ona rozstrzygnięcie kampanii w ciągu 10-17 tygodni przy zaangażowaniu 110 dywizji piechoty, 24 dywizji pancernych i 10 zmotoryzowanych. Plan zakładał utworzenie dwóch Grup Armii operujących na dwóch kierunkach: moskiewskim i ukraińskim. Po przeprowadzeniu wnikliwej dyskusji połączonej z grami wojennymi plan przekonstruowano, dzieląc wojska na trzy grupy. Hitler wymógł na sztabowcach uczynienie z Moskwy głównego kierunku natarcia, chciał bowiem pobić Napoleona w swoich militarnych podbojach. Południowa Grupa Armii miała uderzyć przez Ukrainę w kierunku na Kaukaz, północna natomiast przeciąć linie komunikacyjne i okrążyć Leningrad. 3 lutego 1941 roku Hitler zatwierdził poprawiony przez OKH plan agresji. Spotkanie zakończył słowami "Kiedy zacznie się "Barbarossa" świat wstrzyma oddech z podziwu i nic nie powie.". Zamierzano użyć 116 dywizji (14 zmotoryzowanych), 19 pancernych i odpowiedniej liczby wojsk pomocniczych, których naczelnym zadaniem było zabezpieczenie linii komunikacyjnych. Dowództwo Grupy Armii "Północ" powierzono feldmarszałkowi von Leebowi. W jej skład weszły 16. i 18. Armia (18 dywizji piechoty) i 1. Grupa Pancerna gen. Höpnera. Feldmarszałek von Bock objął Grupę Armii "Środek" składającą się z 4. i 9. Armii oraz 2. i 3. Grupy Pancernej (Guderiana i Hotha). Grupa Armii "Południe" generała von Rundstedta utworzona została utworzona z 6. i 17. Armii, wspieranych przez 3. i 4. Armię Rumuńską i 4. Grupę Pancerną generała Kleista. Uderzenie na ZSRR wstrzymywano jednak ze względu na kampanię bałkańską. Dopiero 17 czerwca 1941 roku podpisano ostateczny rozkaz ataku. Natarcie rozpoczęto 22 czerwca 1941 roku o godzinie 3:30. 4 600 000 żołnierzy niemieckich wspieranych przez 900 000 sojuszników oraz 47 200 dział, 4000 czołgów, 5000 samolotów i 190 okrętów wojennych. Pierwsze dni natarcia zdawały się potwierdzać słowa Hitlera. Świat zamarł, patrząc jak niemieckie dywizje pancerne rozcinały sowieckie linie obrony. Doskonale zaplanowane uderzenia przeprowadzane były z najwyższą precyzją. Zdezorientowana Armia Czerwona stawiała bezładny opór. Nie miał kto nią pokierować, gdyż najwyższe sowieckie dowództwo, ze Stalinem na czele było kompletnie zaskoczone niemiecką agresją. Stalin do końca wierzył w zapewnienia Hitlera o przyjaźni i lekceważył sygnały o nadciągającym niebezpieczeństwie. Do ostatniej chwili radzieckie pociągi wiozły do Niemiec żywność, amunicje i inne surowce. Informacje wywiadu o przerzucaniu mas wojska z Europy Zachodniej traktowano jako propagandę mającą na celu popsucie przyjaźni niemiecko-radzieckiej. Czystka przeprowadzona przez Stalina wśród kadry oficerskiej w latach trzydziestych sprawiła, że masy żołnierskie pozbawione były kompetentnego dowództwa. Pierwsze porażki zdemoralizowały je tak dalece, że czerwonoarmiści tysiącami szli do niemieckiej niewoli. Wielu historyków twierdzi, że gdyby Hitler inaczej potraktował ludność podbitych terenów i jeńców wojna mogłaby się potoczyć zupełnie inaczej. Jednak brutalne traktowanie spowodowało, że ludzie poderwali się do walki, wybierając śmierć w walce niż poniewieranie w obozach. Uderzenie niemieckie poprowadzone było mistrzowsko. W pierwszych godzinach walk przestało istnieć radzieckie lotnictwo: 2000 samolotów zniszczono jeszcze na ziemi. Grupa Armii "Środek" nacierała wzdłuż drogi Mińsk-Smoleńsk. Armia północ z Prus zająć miała Leninigrag i iść w stronę Moskwy. Armia „Południe” miałą zaatakować tereny roponośne nad Morzem Kaspijskim. Grupa Guderiana przekroczyła północny Niemen, a czołgi Hotha na południu Bug. Niemcy okrążyli wielkie masy bezładnie stłoczonych oddziałów sowieckich. Pod Białymstokiem i Wołkowyskiem poszło do niewoli 400 000 żołnierzy. Podobne "kotły" powstały później pod Mohylewem, Smoleńskiem i Witebskiem. Siła niemieckiego uderzenia słabła w konfrontacji z niezmierzonymi połaciami Rosji. Rwała się łączność, pojawiły się trudności z zaopatrzeniem. Narzucona przez Hitlera koncepcja zdobycia Moskwy zaważyła na przebiegu działań na innych, nie mniej ważnych strategicznie frontach. Obrona Leningradu (1942/43) trwała około 800 dni. Warunki ludności w tym czasie były straszne, panował głód, brakowało środków do zaprowadzenia porządku w mieście. „Drogą życia” stało się zamarznięte jezioro Ładoga, przez którą miasto otrzymywało wsparcie m.in. z USA. Był to przełom walki na wschodzie. Na przełomie listopada i grudnia 1941 roku, na froncie wschodnim, doszło do bitwy o Moskwę. W jej wyniku odepchnięto Niemców na ok. 90 km od Moskwy. W tym też czasie odbywały się rozmowy między Sikorskim a Stalinem. W 1942 roku na froncie północnym i środkowym Niemcy zaczęli odnosić sukcesy, dotarli m.in. do rzeki Wołgi. Na przełomie lipca i sierpnia 1943 roku miała miejsce bitwa pod Kurskiem, była to największa bitwa pancerna II W.Ś. Niemcy odnieśli tam klęskę co pozwoliło od tej pory dyktować warunki Rosjanom. 2 maja 1945 dowódca obrony Berlina, generał H. Weidling, zdecydował o poddaniu miasta Armii Czerwonej, tego samego dnia poddały się resztki armii niemieckiej w północnych Włoszech. 4 maja skapitulowały wojska niemieckie w północno-wschodnich Niemczech, 5 maja w południowych Niemczech, Tyrolu i zachodniej Austrii. 7 maja 1945 w kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych generała D.D. Eisenhowera w Reims generał A. Jodl podpisał akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy Niemieckiej. Postanowienia aktu weszły oficjalnie w życie 8 maja 1945, o godzinie 23.01. Mimo obecności w Reims przedstawiciela wojskowego ZSRR, akt kapitulacyjny powtórzono 8 maja 1945 w Berlinie, w kwaterze dowództwa radzieckiego w Karlshorst, gdzie ze strony niemieckiej podpisał go feldmarszałek W. Keitel, alianckiej: marszałek G.K. Żukow (ZSRR), marszałek A. Tedder (USA), generał C. Spaatz (Wielka Brytania) i generał J. de Lattre de Tassigny (Francja
Koalicja antyfaszystowska. 1. Geneza Koalicji antyfaszystowskiej. - koordynacja wysiłków państw sojuszniczych sojuszniczych celu pokonania państw Osi, umiejętne współdziałanie armii, utworzenie drugiego frontu; - pomoc materialna (w sprzęcie wojskowym) dla ZSRR za ponoszenie głównego ciężaru wojny; - potrzeba aprobaty pozostałych mocarstw z punktu widzenia ZSRR dla jego planów rewindykacji terytorialnych i rozszerzania strefy wpływów; - wypracowanie koncepcji zapewnienia pokoju w wojennym świecie. 2. Kształtowanie się układów dwu i wielostronnych do 42 r. - Uchwalenie Lend Lease Act ustawy kongresu USA z 11 marca 1941 roku o pomocy militarnej (wypożyczanie lub wydzierżawianie sprzętu wojskowego) wszystkim państwom, których obrona jest konieczna z punktu widzenia USA. Początkowo pomoc otrzymywała tylko Wlk. Brytania, która otrzymała 31 mld dolarów, z 50,6 mld, które przeznaczono na ten cel. - Po agresji Niemiec na ZSRR doszło do zawarcia 12.VII. 1941 roku brytyjsko- radzieckiego układu o wspólnym prowadzeniu wojny z III Rzeszą, inaczej nazywany traktatem o przyjaźni i współpracy. - 14.VIII.1941 r. podpisano deklarację nazywaną Kartą Atlantycką; podpisy złożyli Roosevelt i Churchill na pancerniku Prince of Wales. Regulacja ta określała zasady polityki obu państw po zakończeniu wojny, wyrzeczenie się agresji w stosunkach międzynarodowych, wszystki narody mają prawo do suwerenności i wybrania sobie formy ustrojowej, wszystkie państwa mają prawo do korzystania z surowców i bogactw naturalnych na równych prawach. - we wrześniu 1941 roku w Londynie: Belgia, Czechosłowacja, Grecja, Luksemburg Holandia, Jugosławia, Norwegia, Polska, Komitet Wolnej Francji oraz ZSRR podpisały analogiczne deklaracje do Karty Atlantyckiej (ZSRR miało zastrzeżenia co do granic radzieckich, chcieli mieć takie jak przed czerwcem 1941 roku) - w październiku 1941 roku ZSRR, Wlk. Brytania i USA zawarły porozumienie poszerzające Lend-Lease-Act o ZSRR. Zakładało ono dostarczenie ok. 400 samolotów samolotów 500 czołgów co miesiąc do czerwca 1942 roku (wartość otrzymanego sprzętu wynosiła 11 mld dolarów); - 1.I.1942 roku w Waszyngtonie podpisano deklarację Narodów Zjednoczonych (USA, Wlk.Brytania, ZSRR, i wszystkie państwa, które prowadziły wojnę z Niemcami) 3. Działalność Wielkiej Trójki: - w styczniu 1942 roku w Waszyngtonie odbyła się konferencja „Arkadia” z udziałem USA i Wlk. Brytanii; celem było opracowanie wspólnej strategii wojennej, strony zadeklarowały, że nie zawrą separatystycznego pokoju z Niemcami; USA uznao pierwszeństwo wojny Niemcami; powołano Połączony komitet Szefów Sztabów (kierowali wspólnie operacjami wojennymi); przejęto strategię działań peryferyjnych peryferyjnych Europie (okrążenie twierdzy europejskiej- pierwszym etapem zajęcia Afryki PN w 1942) - 14-24.V.1943r –Konferencja na Casablance (brytyjsko- amerykańska), podjęto decyzję o desancie na Sycylię w 1943 roku; II front utworzony został dopiero 1944 ;postanowiono, że zostanie uznana tylko bezwarunkowa kapitulacja Niemiec); - w VIII.1943 r. odbyła się konferencja w Quebeku z udziałem polityków USA i Wlk. Brytanii; postanowiono, że II front utworzony zostanie latem 1944r. we Francji; - w X\XI 1943 r. w Moskwie odbyła się konferencja ministrów spraw zagranicznych ZSRR, Wlk. Brytanii, USA, która była przygotowaniem stron do konferencji techerańskiej, podjęto decyzję o odbudowie państwa austriackiego (Austria miała poneść także konsekwencje walki u boku Hitlera – zapowiedź ukarania zbrodniarzy wojennych); postanowienie podjęcia prac na organizacją międzynarodową, której celem będzie utrzymanie pokoju po wojnie; - 22.IX.1943 i 4-6.XII 1943 r. w Kairze odbyła się brytyjsko-amerykańska konferencja „Sextant” dotycząca Dalekiego Wschodu, postanowiono, że Korea uzyska niepodległość a Mandżuria zostanie oddana Chinom;
Wojna niemiecko- radziecka 1941-1944
1.Polityka wewnętrzna Stalina i sytuacja w Rosji przed II wojną światową:
- polityka Stalina w sprawach gospodarki 1929- 41
- terror polityczny po 1934r. (środowisko wojskowe, usu-nięcie z armii oficerów do obozów koncentracyjnych lub zamordowanie ich z powodu niby spisków);
- podporządkowanie gospodarki państwa- rozwój przemysłu ciężkiego (Ural), wykorzystywanie więźniów, uprzemysłowienie, manstrualizacja (nakłady pieniężne na przemysł ciężki kosztem ludności i poziomu ich życia), planowanie gospodarki;
- kanał białoborski (kopalnie basenu kuźnieckiego, Ural)
- zlikwidowano posiadaczy ziemskich – kułaków (prześladowanie, głód, przesiedlenia), zginęło 10 mln chłopów – brak żywności, tania siła robocza;
2. Sytuacja polityczno- militarna:
Przygotowania operacyjne do ataku na ZSRR Niemcy rozpoczęli 31 lipca 1940 roku, z chwilą podpisania przez Hitlera dyrektywy nr 21. Nakazał w niej Brauchitschowi i Halderowi opracowanie podstaw uderzenia na wschód. W sierpniu gen. Marcks zaprezentował pierwszą wersję planu. Przewidywała ona rozstrzygnięcie kampanii w ciągu 10-17 tygodni przy zaangażowaniu 110 dywizji piechoty, 24 dywizji pancernych i 10 zmotoryzowanych. Plan zakładał utworzenie dwóch Grup Armii operujących na dwóch kierunkach: moskiewskim i ukraińskim. Po przeprowadzeniu wnikliwej dyskusji połączonej z grami wojennymi plan przekonstruowano, dzieląc wojska na trzy grupy. Hitler wymógł na sztabowcach uczynienie z Moskwy głównego kierunku natarcia, chciał bowiem pobić Napoleona w swoich militarnych podbojach. Południowa Grupa Armii miała uderzyć przez Ukrainę w kierunku na Kaukaz, północna natomiast przeciąć linie komunikacyjne i okrążyć Leningrad. 3 lutego 1941 roku Hitler zatwierdził poprawiony przez OKH plan agresji. Spotkanie zakończył słowami "Kiedy zacznie się "Barbarossa" świat wstrzyma oddech z podziwu i nic nie powie.". Zamierzano użyć 116 dywizji (14 zmotoryzowanych), 19 pancernych i odpowiedniej liczby wojsk pomocniczych, których naczelnym zadaniem było zabezpieczenie linii komunikacyjnych. Dowództwo Grupy Armii "Północ" powierzono feldmarszałkowi von Leebowi. W jej skład weszły 16. i 18. Armia (18 dywizji piechoty) i 1. Grupa Pancerna gen. Höpnera. Feldmarszałek von Bock objął Grupę Armii "Środek" składającą się z 4. i 9. Armii oraz 2. i 3. Grupy Pancernej (Guderiana i Hotha). Grupa Armii "Południe" generała von Rundstedta utworzona została utworzona z 6. i 17. Armii, wspieranych przez 3. i 4. Armię Rumuńską i 4. Grupę Pancerną generała Kleista. Uderzenie na ZSRR wstrzymywano jednak ze względu na kampanię bałkańską. Dopiero 17 czerwca 1941 roku podpisano ostateczny rozkaz ataku.
Natarcie rozpoczęto 22 czerwca 1941 roku o godzinie 3:30. 4 600 000 żołnierzy niemieckich wspieranych przez 900 000 sojuszników oraz 47 200 dział, 4000 czołgów, 5000 samolotów i 190 okrętów wojennych. Pierwsze dni natarcia zdawały się potwierdzać słowa Hitlera. Świat zamarł, patrząc jak niemieckie dywizje pancerne rozcinały sowieckie linie obrony. Doskonale zaplanowane uderzenia przeprowadzane były z najwyższą precyzją. Zdezorientowana Armia Czerwona stawiała bezładny opór. Nie miał kto nią pokierować, gdyż najwyższe sowieckie dowództwo, ze Stalinem na czele było kompletnie zaskoczone niemiecką agresją. Stalin do końca wierzył w zapewnienia Hitlera o przyjaźni i lekceważył sygnały o nadciągającym niebezpieczeństwie. Do ostatniej chwili radzieckie pociągi wiozły do Niemiec żywność, amunicje i inne surowce. Informacje wywiadu o przerzucaniu mas wojska z Europy Zachodniej traktowano jako propagandę mającą na celu popsucie przyjaźni niemiecko-radzieckiej. Czystka przeprowadzona przez Stalina wśród kadry oficerskiej w latach trzydziestych sprawiła, że masy żołnierskie pozbawione były kompetentnego dowództwa. Pierwsze porażki zdemoralizowały je tak dalece, że czerwonoarmiści tysiącami szli do niemieckiej niewoli. Wielu historyków twierdzi, że gdyby Hitler inaczej potraktował ludność podbitych terenów i jeńców wojna mogłaby się potoczyć zupełnie inaczej. Jednak brutalne traktowanie spowodowało, że ludzie poderwali się do walki, wybierając śmierć w walce niż poniewieranie w obozach.
Uderzenie niemieckie poprowadzone było mistrzowsko. W pierwszych godzinach walk przestało istnieć radzieckie lotnictwo: 2000 samolotów zniszczono jeszcze na ziemi. Grupa Armii "Środek" nacierała wzdłuż drogi Mińsk-Smoleńsk. Armia północ z Prus zająć miała Leninigrag i iść w stronę Moskwy. Armia „Południe” miałą zaatakować tereny roponośne nad Morzem Kaspijskim. Grupa Guderiana przekroczyła północny Niemen, a czołgi Hotha na południu Bug. Niemcy okrążyli wielkie masy bezładnie stłoczonych oddziałów sowieckich. Pod Białymstokiem i Wołkowyskiem poszło do niewoli 400 000 żołnierzy. Podobne "kotły" powstały później pod Mohylewem, Smoleńskiem i Witebskiem.
Siła niemieckiego uderzenia słabła w konfrontacji z niezmierzonymi połaciami Rosji. Rwała się łączność, pojawiły się trudności z zaopatrzeniem. Narzucona przez Hitlera koncepcja zdobycia Moskwy zaważyła na przebiegu działań na innych, nie mniej ważnych strategicznie frontach.
Obrona Leningradu (1942/43) trwała około 800 dni. Warunki ludności w tym czasie były straszne, panował głód, brakowało środków do zaprowadzenia porządku w mieście. „Drogą życia” stało się zamarznięte jezioro Ładoga, przez którą miasto otrzymywało wsparcie m.in. z USA. Był to przełom walki na wschodzie.
Na przełomie listopada i grudnia 1941 roku, na froncie wschodnim, doszło do bitwy o Moskwę. W jej wyniku odepchnięto Niemców na ok. 90 km od Moskwy. W tym też czasie odbywały się rozmowy między Sikorskim a Stalinem. W 1942 roku na froncie północnym i środkowym Niemcy zaczęli odnosić sukcesy, dotarli m.in. do rzeki Wołgi. Na przełomie lipca i sierpnia 1943 roku miała miejsce bitwa pod Kurskiem, była to największa bitwa pancerna II W.Ś. Niemcy odnieśli tam klęskę co pozwoliło od tej pory dyktować warunki Rosjanom.
2 maja 1945 dowódca obrony Berlina, generał H. Weidling, zdecydował o poddaniu miasta Armii Czerwonej, tego samego dnia poddały się resztki armii niemieckiej w północnych Włoszech. 4 maja skapitulowały wojska niemieckie w północno-wschodnich Niemczech, 5 maja w południowych Niemczech, Tyrolu i zachodniej Austrii. 7 maja 1945 w kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych generała D.D. Eisenhowera w Reims generał A. Jodl podpisał akt bezwarunkowej kapitulacji III Rzeszy Niemieckiej. Postanowienia aktu weszły oficjalnie w życie 8 maja 1945, o godzinie 23.01. Mimo obecności w Reims przedstawiciela wojskowego ZSRR, akt kapitulacyjny powtórzono 8 maja 1945 w Berlinie, w kwaterze dowództwa radzieckiego w Karlshorst, gdzie ze strony niemieckiej podpisał go feldmarszałek W. Keitel, alianckiej: marszałek G.K. Żukow (ZSRR), marszałek A. Tedder (USA), generał C. Spaatz (Wielka Brytania) i generał J. de Lattre de Tassigny (Francja
Koalicja antyfaszystowska.
1. Geneza Koalicji antyfaszystowskiej.
- koordynacja wysiłków państw sojuszniczych sojuszniczych celu pokonania państw Osi, umiejętne współdziałanie armii, utworzenie drugiego frontu;
- pomoc materialna (w sprzęcie wojskowym) dla ZSRR za ponoszenie głównego ciężaru wojny;
- potrzeba aprobaty pozostałych mocarstw z punktu widzenia ZSRR dla jego planów rewindykacji terytorialnych i rozszerzania strefy wpływów;
- wypracowanie koncepcji zapewnienia pokoju w wojennym świecie.
2. Kształtowanie się układów dwu i wielostronnych do 42 r.
- Uchwalenie Lend Lease Act ustawy kongresu USA z 11 marca 1941 roku o pomocy militarnej (wypożyczanie lub wydzierżawianie sprzętu wojskowego) wszystkim państwom, których obrona jest konieczna z punktu widzenia USA. Początkowo pomoc otrzymywała tylko Wlk. Brytania, która otrzymała 31 mld dolarów, z 50,6 mld, które przeznaczono na ten cel.
- Po agresji Niemiec na ZSRR doszło do zawarcia 12.VII. 1941 roku brytyjsko- radzieckiego układu o wspólnym prowadzeniu wojny z III Rzeszą, inaczej nazywany traktatem o przyjaźni i współpracy.
- 14.VIII.1941 r. podpisano deklarację nazywaną Kartą Atlantycką; podpisy złożyli Roosevelt i Churchill na pancerniku Prince of Wales. Regulacja ta określała zasady polityki obu państw po zakończeniu wojny, wyrzeczenie się agresji w stosunkach międzynarodowych, wszystki narody mają prawo do suwerenności i wybrania sobie formy ustrojowej, wszystkie państwa mają prawo do korzystania z surowców i bogactw naturalnych na równych prawach.
- we wrześniu 1941 roku w Londynie: Belgia, Czechosłowacja, Grecja, Luksemburg Holandia, Jugosławia, Norwegia, Polska, Komitet Wolnej Francji oraz ZSRR podpisały analogiczne deklaracje do Karty Atlantyckiej (ZSRR miało zastrzeżenia co do granic radzieckich, chcieli mieć takie jak przed czerwcem 1941 roku)
- w październiku 1941 roku ZSRR, Wlk. Brytania i USA zawarły porozumienie poszerzające Lend-Lease-Act o ZSRR. Zakładało ono dostarczenie ok. 400 samolotów samolotów 500 czołgów co miesiąc do czerwca 1942 roku (wartość otrzymanego sprzętu wynosiła 11 mld dolarów);
- 1.I.1942 roku w Waszyngtonie podpisano deklarację Narodów Zjednoczonych (USA, Wlk.Brytania, ZSRR, i wszystkie państwa, które prowadziły wojnę z Niemcami)
3. Działalność Wielkiej Trójki:
- w styczniu 1942 roku w Waszyngtonie odbyła się konferencja „Arkadia” z udziałem USA i Wlk. Brytanii; celem było opracowanie wspólnej strategii wojennej, strony zadeklarowały, że nie zawrą separatystycznego pokoju z Niemcami; USA uznao pierwszeństwo wojny Niemcami; powołano Połączony komitet Szefów Sztabów (kierowali wspólnie operacjami wojennymi); przejęto strategię działań peryferyjnych peryferyjnych Europie (okrążenie twierdzy europejskiej- pierwszym etapem zajęcia Afryki PN w 1942)
- 14-24.V.1943r –Konferencja na Casablance (brytyjsko- amerykańska), podjęto decyzję o desancie na Sycylię w 1943 roku; II front utworzony został dopiero 1944 ;postanowiono, że zostanie uznana tylko bezwarunkowa kapitulacja Niemiec);
- w VIII.1943 r. odbyła się konferencja w Quebeku z udziałem polityków USA i Wlk. Brytanii; postanowiono, że II front utworzony zostanie latem 1944r. we Francji;
- w X\XI 1943 r. w Moskwie odbyła się konferencja ministrów spraw zagranicznych ZSRR, Wlk. Brytanii, USA, która była przygotowaniem stron do konferencji techerańskiej, podjęto decyzję o odbudowie państwa austriackiego (Austria miała poneść także konsekwencje walki u boku Hitlera – zapowiedź ukarania zbrodniarzy wojennych); postanowienie podjęcia prac na organizacją międzynarodową, której celem będzie utrzymanie pokoju po wojnie;
- 22.IX.1943 i 4-6.XII 1943 r. w Kairze odbyła się brytyjsko-amerykańska konferencja „Sextant” dotycząca Dalekiego Wschodu, postanowiono, że Korea uzyska niepodległość a Mandżuria zostanie oddana Chinom;