Aleksander III Wielki, zwany Macedońskim (356-323 p.n.e.), król Macedonii od 336 p.n.e. Syn Filipa II i Olimpias. Wychowanek Arystotelesa. Brał udział w wyprawach wojennych ojca, m.in. w bitwie pod Cheroneją 338 p.n.e. Po zamordowaniu Filipa II przez spiskowców Pauzaniasza, objął władzę i kontynuował jego politykę: odnowił przymierze z Grekami i jako hegemon Związku Korynckiego został naczelnym wodzem wyprawy przeciw Persji (walka o niepodległość greckich miast w Azji Mniejszej). Oficjalną przyczyną wojny było zniszczenie 480-479 p.n.e. przez Kserksesa I świątyń greckich (wojny perskie). Wiosną 334 p.n.e. armia Aleksandra Wielkiego (30 tys. piechoty i 5 tys. jazdy) wyruszyła przeciw królowi Dariuszowi III Kodomanusowi. Przeprawiwszy się przez Hellespont, Aleksander Wielki pobił Persów nad rzeką Granikiem. Następnie opanował miasta w zachodniej części Azji Mniejszej (Sardes, Efez, Milet, Halikarnas).
Podboje Aleksandra Wielkiego Po przekroczeniu gór Taurus jesienią 333 p.n.e. stoczył zwycięską bitwę pod Issos, gdzie rozbił wojska Dariusza III. Potem ruszył na południe, zdobywając m.in. fenickie miasto Tyr (po 7-miesięcznym oblężeniu). Bez walki zajął Egipt (gdzie uważano go za wybawiciela z niewoli perskiej). 332 p.n.e. założył Aleksandrię, odwiedził sanktuarium Amona w oazie Siwa i koronował się na faraona Egiptu. Wiosną 331 p.n.e. przybył do Mezopotamii. Pod Gaugamelą pokonał ostatecznie Persów, zajął Suzę, Babilon, Persepolis. Z Ekbatany rozpuścił kontyngenty greckie, otaczając się głównie Macedończykami. Po śmierci Dariusza III (330 p.n.e.) ogłosił się jego następcą, przejmując ceremoniał i zwyczaje perskie oraz kult władcy. Następnie opanował tereny obecnego Afganistanu i północno-wschodniego Iranu (329-327 p.n.e.). Wiosną 327 p.n.e. wyruszył na podbój Indii. Udało mu się dotrzeć do rzeki Indus, jednak bunt wojsk zmusił go do odwrotu, podczas którego poniósł olbrzymie straty. Losy imperium po śmierci Aleksandra Wielkiego W czasie przygotowań do podboju Arabii, Kartaginy, Italii, a nawet krajów za Słupami Heraklesa, Aleksander Wielki zmarł w Babilonie. Imperium jego rozpadło się na kilka wojujących ze sobą części (diadochowie). Był wielkim talentem wojskowym, znakomitym strategiem i taktykiem, a także wybitnym politykiem i administratorem. Odrzucił tradycyjny podział na Greków i barbarzyńców, jednakowo traktując Macedończyków i lojalnych wodzów perskich. Jego działalność przyczyniła się do rozprzestrzenienia kultury greckiej i rozwoju handlu przez wprowadzenie jednolitego systemu monetarnego (pieniądz). Podboje Aleksandra Wielkiego miały też ogromny wpływ na rozwój greckiej nauki (zwłaszcza geografii).
W ich wyniku wzbogacił się jej obraz świata, a przenikanie się kultur zaowocowało szeregiem wielkich dzieł sztuki i literatury. Biografie Aleksandra Wielkiego napisali: Diodor Sycylijczyk, Kurcjusz Rufus, Plutarch, Arrian. Jest on bohaterem wielu legend wśród ludów arabskiego Wschodu jako Iskander Dzoul-Garnein (Aleksander Dwurogi). W świadomości ludów basenu Morza Śródziemnego od średniowiecza upowszechniał legendę Aleksandra Wielkiego tzw. romans Aleksandrowy (zwłaszcza warianty Historii Aleksandra Wielkiego Kurcjusza Rufusa i Aleksandreida). Legenda ta dotarła też do Polski (już Wincenty Kadłubek usiłował połączyć dzieje polskie z historią Aleksandra Wielkiego).
Aleksander III Wielki, zwany Macedońskim (356-323 p.n.e.), król Macedonii od 336 p.n.e. Syn Filipa II i Olimpias. Wychowanek Arystotelesa. Brał udział w wyprawach wojennych ojca, m.in. w bitwie pod Cheroneją 338 p.n.e. Po zamordowaniu Filipa II przez spiskowców Pauzaniasza, objął władzę i kontynuował jego politykę: odnowił przymierze z Grekami i jako hegemon Związku Korynckiego został naczelnym wodzem wyprawy przeciw Persji (walka o niepodległość greckich miast w Azji Mniejszej). Oficjalną przyczyną wojny było zniszczenie 480-479 p.n.e. przez Kserksesa I świątyń greckich (wojny perskie). Wiosną 334 p.n.e. armia Aleksandra Wielkiego (30 tys. piechoty i 5 tys. jazdy) wyruszyła przeciw królowi Dariuszowi III Kodomanusowi. Przeprawiwszy się przez Hellespont, Aleksander Wielki pobił Persów nad rzeką Granikiem. Następnie opanował miasta w zachodniej części Azji Mniejszej (Sardes, Efez, Milet, Halikarnas).
Podboje Aleksandra Wielkiego Po przekroczeniu gór Taurus jesienią 333 p.n.e. stoczył zwycięską bitwę pod Issos, gdzie rozbił wojska Dariusza III. Potem ruszył na południe, zdobywając m.in. fenickie miasto Tyr (po 7-miesięcznym oblężeniu). Bez walki zajął Egipt (gdzie uważano go za wybawiciela z niewoli perskiej). 332 p.n.e. założył Aleksandrię, odwiedził sanktuarium Amona w oazie Siwa i koronował się na faraona Egiptu. Wiosną 331 p.n.e. przybył do Mezopotamii. Pod Gaugamelą pokonał ostatecznie Persów, zajął Suzę, Babilon, Persepolis. Z Ekbatany rozpuścił kontyngenty greckie, otaczając się głównie Macedończykami. Po śmierci Dariusza III (330 p.n.e.) ogłosił się jego następcą, przejmując ceremoniał i zwyczaje perskie oraz kult władcy. Następnie opanował tereny obecnego Afganistanu i północno-wschodniego Iranu (329-327 p.n.e.). Wiosną 327 p.n.e. wyruszył na podbój Indii. Udało mu się dotrzeć do rzeki Indus, jednak bunt wojsk zmusił go do odwrotu, podczas którego poniósł olbrzymie straty. Losy imperium po śmierci Aleksandra Wielkiego W czasie przygotowań do podboju Arabii, Kartaginy, Italii, a nawet krajów za Słupami Heraklesa, Aleksander Wielki zmarł w Babilonie. Imperium jego rozpadło się na kilka wojujących ze sobą części (diadochowie). Był wielkim talentem wojskowym, znakomitym strategiem i taktykiem, a także wybitnym politykiem i administratorem. Odrzucił tradycyjny podział na Greków i barbarzyńców, jednakowo traktując Macedończyków i lojalnych wodzów perskich. Jego działalność przyczyniła się do rozprzestrzenienia kultury greckiej i rozwoju handlu przez wprowadzenie jednolitego systemu monetarnego (pieniądz). Podboje Aleksandra Wielkiego miały też ogromny wpływ na rozwój greckiej nauki (zwłaszcza geografii).W ich wyniku wzbogacił się jej obraz świata, a przenikanie się kultur zaowocowało szeregiem wielkich dzieł sztuki i literatury. Biografie Aleksandra Wielkiego napisali: Diodor Sycylijczyk, Kurcjusz Rufus, Plutarch, Arrian. Jest on bohaterem wielu legend wśród ludów arabskiego Wschodu jako Iskander Dzoul-Garnein (Aleksander Dwurogi). W świadomości ludów basenu Morza Śródziemnego od średniowiecza upowszechniał legendę Aleksandra Wielkiego tzw. romans Aleksandrowy (zwłaszcza warianty Historii Aleksandra Wielkiego Kurcjusza Rufusa i Aleksandreida). Legenda ta dotarła też do Polski (już Wincenty Kadłubek usiłował połączyć dzieje polskie z historią Aleksandra Wielkiego).