Pierwsza połowa XIX wieku to narodziny antyoświeceniowego romantyzmu, z którego dla sztuki następnych dwóch stuleci najistotniejsze były: zwrot ku naturze (Constable, szkoła z Norwich), który doprowadził do powstania realizmu, fascynacja okrucieństwami wojny i rewolucji (Goya), które doprowadziło do powstania ekspresjonizmu, zainteresowanie archaicznym mitem (Blake, Starożytnicy), które doprowadziło do powstania symbolizmu, próba nawrotu do tematyki religijnej (Nazareńczycy), która wielokrotnie stanowiła punkt odniesienia dla wszystkich reakcji na postępującą brutalizację sztuki - również współczesnej.
ROMANTYZM 1790 – 1880
Ruch artystyczny stanowiący reakcję na oświeceniowy racjonalizm, rewolucję francuską, ruchy niepodległościowe, klasycystyczną sztukę. Dzielił rzeczywistość na świat rozumu (świat liczb i figur) i na świat „uczuć i cudowności”, dążył do łączenia przeciwieństw w harmonijną całość, wierzył w możliwość „uzdrowienie chorego świata”. Niebieski kwiat (chaber?) był symbolem tęsknoty i miłości oraz metafizycznego dążenia ku nieskończoności. W 1819 dekrety karlsbadzkie wprowadziły cenzurę prasy, kontrolę uniwersytetów i zakaz pracy dla nacjonalistycznych i liberalnych profesorów. W sztukach plastycznych znalazł kilka odmiennych środków wyrazu: Ucieczka od rzeczywistości w swiat marzeń, rojeń i mitów Caspar David Friedrich Rewolucja, koszmar wojennych okrucieństw Goya, Delacroix, Gericault, Nieokiełznany żywioł natury, kataklizmy, pożary, zniszczenie – Turner WĄTEK NACJONALISTYCZNY prąd w sztuce romantycznej związany z samookreśleniem narodów i ruchami narodowowyzwoleńczymi. Joseph Vernet, Henry Fuseli, James Ward
J.M.W. Turner, Francisco Goya, Théodore Géricault, Eugène Delacroix, John Constable, J. C. Dahl, William Blake, Egide Charles Gustave Wappers, Akseli Gallen-Kallela, Joseph Vernet, Henry Fuseli, James Ward, John Constable, J. C. Dahl, William Blake, George Caleb Bingham, John Martin, Frederic Edwin Church, Albert Bierstadt, Jean-Baptiste-Camille Corot, John William Waterhouse
SZKOŁA Z NORWICH 1803 - 1833 Anglia
Pierwszy regionalny rych artystyczny w Anglii inspirowany pięknem okolic Norfolk, oraz malarstwem holenderskich pejzażystów, jak Hobbema i Ruisdael. Prekursorski wobec realizmu, ale mało znany, ponieważ większość prac była własnością producenta musztardy J.J.Colmana, który zgromadził je na zamku w Norwich. Dopiero od 2001 prace wystawiane były w Tate Gallery ARTYŚCI: John Crome, John Sell Cotman, Joseph Stannard, James Stark, George Vincent, Edward Thomas Daniell
NAZAREŃCZYCY 1820 - 1850
Grupa powstała w reakcji na klasycyzm, dążyła do odrodzenie duchowości w sztuce chrześcijańskiej. W 1809 r. powstało bractwo św. Łukasza w Wiedniu W 1810 r. czterech z nich przenosi się do Rzymu, gdzie zajęli opuszczony klasztor. Dołączają do nich inni , spotykają się z austriackim pejzażystą Josephem Antonem Kochem (1768–1839), który staje się ich nauczycielem. Potem przyłącza się Joseph von Führich (1800–1876) ARTYŚCI: Peter von Cornelius, Josef Führich, Johann Konrad Hottinger, Johann Friedrich Overbeck, Franz Pforr, Friedrich Wilhelm Schadow, Julius Schnorr von Karolsfeld, Eduard Jakob von Steinle, Philipp Veit, Ludwig Vogel, Eugene Von Guerard
STAROŻYTNICY /THE ANCIENTS/ 1825 - 1835
Grupa admiratorów twórczości Williama Blake’a dążąca do odnowienia chrześcijańskich, tradycyjnych wartości. Samuel Palmer, George Richmond, Edward Calvert, Frederick Tatham, John Linnell
PURYZM 1820 - 1865
Inspirowany przez Nazareńczyków ruch we włoskiej sztuce, negujący klasycyzm, postulujący powrót do sztuki wczesnego renesansu i Rafaela, Fra Angelico i Giotta Friedrich Overbeck, Antonio Bianchini, Tommaso Minardi (1787–1871), Pietro Tenerani
SZKOŁA Z DUSSERLDORFU 1825 - 1865
grupa artystów studiujących na Akademii w D. za czasów dyrekcji Schadowa (Nazareńczyk). Jako pierwsi malowali w plenerze. Wywarła wpływ na artystów z Hudson River School, których część studiowała w Dusseldorfie. Wilhelm von Schadow, Karl Friedrich Lessing, Johann Wilhelm Schirmer, Andreas Achenbach, Hans Fredrik Gude, Oswald Achenbach
HUDSON RIVER SCHOOL - 1850 - C. 1880
grupa amerykańskich pejzażystów romantyków pozostających pod silnym wpływem akademii w Dusseldorfie, tworząca pejzaże inspiowane przyrodą doliny Hubndosnu, Góry Catskill, Adirondack i Góry Białe w New Hampshire, zawierające silne wątki religijne i mistyczne.
Thomas Cole, Asher Durand, Frederic Edwin Church, John Frederick Kensett, Sanford Robinson Gifford, Albert Bierstadt
ARTYŚCI: Albert Bierstadt John William Casilear Frederic Edwin Church Thomas Cole Samuel Colman Jasper Francis Cropsey Thomas Doughty Robert Duncanson Asher Brown Durand Sanford Robinson Gifford James McDougal Hart William Hart William Stanley Haseltine Martin Johnson Heade Hermann Ottomar Herzog Thomas Hill David Johnson John Frederick Kensett Jervis McEntee Thomas Moran Robert Walter Weir Worthington Whittredge
Thomas Cole serie Imperium, Podróż życia
LUMINIZM AMERYKAŃSKI 1855 – 1875
Druga generacja Hudsończyków malująca pejzaże z silnymi efektami świetlnymi – skąd wzięła się nazwa stylu.
ARTYŚCI: Fitz Hugh Lane (1804 – 1865), David Johnson (1827 – 1908), John Frederick Kensett (1816 – 1872), James Augustus Suydam (1819 – 1865), Sanford Robinson Gifford (1823 – 1880), George Caleb Bingham (1811 – 1879), Martin Johnson Heade (1819 – 1904), Jasper Francis Cropsey (1823 – 1900), Frederic Edwin Church (1826 – 1900), Edmund Darch Lewis (1835 – 1910)
FOTOGRAFIA od 1825
Nicéphore Niépce, Louis Daguerre, William Fox Talbot, 1851 Frederick Scott Archer, 1884 George Eastman, 1908 Gabriel Lippmann
SZKOŁA Z BARBIZON 1850 – 1870
Kolonia artystyczna w Barbizon powstała w latach 30-tych, ale tzw. szkoła z Barbizon jest późniejsza. Wystawa romantycznego pejzaży Constablea w 1824 r. zainspirowała młodych malarzy, którzy po rewolucji 1848 pracowali pracowali w wiosce Barbizon. Zbieraczki kłosów 1857 Millet
ARTYŚCI: Jean-Baptiste Camille Corot, Théodore Rousseau, Jean-François Millet, Charles-François Daubigny, Jules Dupré, Constant Troyon, Charles Jacque, Narcisse Virgilio Diaz, Charles Olivier de Penne, Henri Harpignies, Gabriel Hippolyte LeBas (1812-1880), Albert Charpin, Félix Ziem, Anton Mauve, François-Louis Français, Alexandre DeFaux
REALIZM 1830 - 1870
Realizm jest pojęciem bardzo szerokim, a w sztukach plastycznych realizowany był różnymi metodami i technikami. Pierwszą jego odmianą był realizm akademicki – akademizm wykładany na akademiach XIX wieku - William Adolphe Bouguereau oder Jean-Léon Gérôme Kolejna fazy to mało znan szkoła z Norwich i Bazbizończycy zgromadzeni wokół Courbeta po 1850 r. Realizm w tym wydaniu był realizacją na terenie malarstwa literackiego naturalizmu. Realiści zakładali tworzenie dzieł przedstawiających konkretną rzeczywistość a nie idee, w sposób ujawniający ich wewnętrzną istotę. Przykłady naturalistów chronologicznie Gustave Courbet (1819–1877) Constantin Meunier (1831–1905) Jean-Charles Cazin (1841–1901) Léon Lhermite (1844–1925) Alfred Roll (1847–1919) Jules Bastien-Lepage (1848–1884) Jean-François Raffaelli (1850–1924) Marie Bashkirtseff (1860–1884) Adolph Menzel Honoré Daumier (1808–1879) Jean-François Millet (1814–1875) Ilja Repin (1844–1930)
Tyle znalazłem
Pierwsza połowa XIX wieku to narodziny antyoświeceniowego romantyzmu, z którego dla sztuki następnych dwóch stuleci najistotniejsze były:
zwrot ku naturze (Constable, szkoła z Norwich), który doprowadził do powstania realizmu,
fascynacja okrucieństwami wojny i rewolucji (Goya), które doprowadziło do powstania ekspresjonizmu,
zainteresowanie archaicznym mitem (Blake, Starożytnicy), które doprowadziło do powstania symbolizmu,
próba nawrotu do tematyki religijnej (Nazareńczycy), która wielokrotnie stanowiła punkt odniesienia dla wszystkich reakcji na postępującą brutalizację sztuki - również współczesnej.
ROMANTYZM 1790 – 1880
Ruch artystyczny stanowiący reakcję na oświeceniowy racjonalizm, rewolucję francuską, ruchy niepodległościowe, klasycystyczną sztukę.
Dzielił rzeczywistość na świat rozumu (świat liczb i figur) i na świat „uczuć i cudowności”, dążył do łączenia przeciwieństw w harmonijną całość, wierzył w możliwość „uzdrowienie chorego świata”.
Niebieski kwiat (chaber?) był symbolem tęsknoty i miłości oraz metafizycznego dążenia ku nieskończoności.
W 1819 dekrety karlsbadzkie wprowadziły cenzurę prasy, kontrolę uniwersytetów i zakaz pracy dla nacjonalistycznych i liberalnych profesorów.
W sztukach plastycznych znalazł kilka odmiennych środków wyrazu:
Ucieczka od rzeczywistości w swiat marzeń, rojeń i mitów Caspar David Friedrich
Rewolucja, koszmar wojennych okrucieństw Goya, Delacroix, Gericault,
Nieokiełznany żywioł natury, kataklizmy, pożary, zniszczenie – Turner
WĄTEK NACJONALISTYCZNY
prąd w sztuce romantycznej związany z samookreśleniem narodów i ruchami narodowowyzwoleńczymi.
Joseph Vernet, Henry Fuseli, James Ward
J.M.W. Turner, Francisco Goya, Théodore Géricault, Eugène Delacroix, John Constable, J. C. Dahl, William Blake,
Egide Charles Gustave Wappers, Akseli Gallen-Kallela, Joseph Vernet, Henry Fuseli, James Ward, John Constable, J. C. Dahl, William Blake, George Caleb Bingham, John Martin, Frederic Edwin Church, Albert Bierstadt, Jean-Baptiste-Camille Corot, John William Waterhouse
SZKOŁA Z NORWICH 1803 - 1833 Anglia
Pierwszy regionalny rych artystyczny w Anglii inspirowany pięknem okolic Norfolk, oraz malarstwem holenderskich pejzażystów, jak Hobbema i Ruisdael. Prekursorski wobec realizmu, ale mało znany, ponieważ większość prac była własnością producenta musztardy J.J.Colmana, który zgromadził je na zamku w Norwich. Dopiero od 2001 prace wystawiane były w Tate Gallery
ARTYŚCI:
John Crome, John Sell Cotman, Joseph Stannard, James Stark, George Vincent, Edward Thomas Daniell
NAZAREŃCZYCY 1820 - 1850
Grupa powstała w reakcji na klasycyzm, dążyła do odrodzenie duchowości w sztuce chrześcijańskiej.
W 1809 r. powstało bractwo św. Łukasza w Wiedniu
W 1810 r. czterech z nich przenosi się do Rzymu, gdzie zajęli opuszczony klasztor. Dołączają do nich inni , spotykają się z austriackim pejzażystą Josephem Antonem Kochem (1768–1839), który staje się ich nauczycielem. Potem przyłącza się Joseph von Führich (1800–1876)
ARTYŚCI:
Peter von Cornelius, Josef Führich, Johann Konrad Hottinger, Johann Friedrich Overbeck, Franz Pforr, Friedrich Wilhelm Schadow, Julius Schnorr von Karolsfeld, Eduard Jakob von Steinle, Philipp Veit, Ludwig Vogel, Eugene Von Guerard
STAROŻYTNICY /THE ANCIENTS/ 1825 - 1835
Grupa admiratorów twórczości Williama Blake’a dążąca do odnowienia chrześcijańskich, tradycyjnych wartości.
Samuel Palmer, George Richmond, Edward Calvert, Frederick Tatham, John Linnell
PURYZM 1820 - 1865
Inspirowany przez Nazareńczyków ruch we włoskiej sztuce, negujący klasycyzm, postulujący powrót do sztuki wczesnego renesansu i Rafaela, Fra Angelico i Giotta
Friedrich Overbeck, Antonio Bianchini, Tommaso Minardi (1787–1871), Pietro Tenerani
SZKOŁA Z DUSSERLDORFU 1825 - 1865
grupa artystów studiujących na Akademii w D. za czasów dyrekcji Schadowa (Nazareńczyk). Jako pierwsi malowali w plenerze.
Wywarła wpływ na artystów z Hudson River School, których część studiowała w Dusseldorfie.
Wilhelm von Schadow, Karl Friedrich Lessing, Johann Wilhelm Schirmer, Andreas Achenbach, Hans Fredrik Gude, Oswald Achenbach
HUDSON RIVER SCHOOL - 1850 - C. 1880
grupa amerykańskich pejzażystów romantyków pozostających pod silnym wpływem akademii w Dusseldorfie, tworząca pejzaże inspiowane przyrodą doliny Hubndosnu, Góry Catskill, Adirondack i Góry Białe w New Hampshire, zawierające silne wątki religijne i mistyczne.
Thomas Cole, Asher Durand, Frederic Edwin Church, John Frederick Kensett, Sanford Robinson Gifford, Albert Bierstadt
ARTYŚCI: Albert Bierstadt John William Casilear Frederic Edwin Church Thomas Cole Samuel Colman Jasper Francis Cropsey Thomas Doughty Robert Duncanson Asher Brown Durand Sanford Robinson Gifford James McDougal Hart William Hart William Stanley Haseltine Martin Johnson Heade Hermann Ottomar Herzog Thomas Hill David Johnson John Frederick Kensett Jervis McEntee Thomas Moran Robert Walter Weir Worthington Whittredge
Thomas Cole serie Imperium, Podróż życia
LUMINIZM AMERYKAŃSKI 1855 – 1875
Druga generacja Hudsończyków malująca pejzaże z silnymi efektami świetlnymi – skąd wzięła się nazwa stylu.
ARTYŚCI: Fitz Hugh Lane (1804 – 1865), David Johnson (1827 – 1908), John Frederick Kensett (1816 – 1872), James Augustus Suydam (1819 – 1865), Sanford Robinson Gifford (1823 – 1880), George Caleb Bingham (1811 – 1879), Martin Johnson Heade (1819 – 1904), Jasper Francis Cropsey (1823 – 1900), Frederic Edwin Church (1826 – 1900), Edmund Darch Lewis (1835 – 1910)
FOTOGRAFIA od 1825
Nicéphore Niépce, Louis Daguerre, William Fox Talbot, 1851 Frederick Scott Archer, 1884 George Eastman, 1908 Gabriel Lippmann
SZKOŁA Z BARBIZON 1850 – 1870
Kolonia artystyczna w Barbizon powstała w latach 30-tych, ale tzw. szkoła z Barbizon jest późniejsza. Wystawa romantycznego pejzaży Constablea w 1824 r. zainspirowała młodych malarzy, którzy po rewolucji 1848 pracowali pracowali w wiosce Barbizon.
Zbieraczki kłosów 1857 Millet
ARTYŚCI: Jean-Baptiste Camille Corot, Théodore Rousseau, Jean-François Millet, Charles-François Daubigny, Jules Dupré, Constant Troyon, Charles Jacque, Narcisse Virgilio Diaz, Charles Olivier de Penne, Henri Harpignies, Gabriel Hippolyte LeBas (1812-1880), Albert Charpin, Félix Ziem, Anton Mauve, François-Louis Français, Alexandre DeFaux
REALIZM 1830 - 1870
Realizm jest pojęciem bardzo szerokim, a w sztukach plastycznych realizowany był różnymi metodami i technikami.
Pierwszą jego odmianą był realizm akademicki – akademizm wykładany na akademiach XIX wieku - William Adolphe Bouguereau oder Jean-Léon Gérôme
Kolejna fazy to mało znan szkoła z Norwich i Bazbizończycy zgromadzeni wokół Courbeta po 1850 r. Realizm w tym wydaniu był realizacją na terenie malarstwa literackiego naturalizmu. Realiści zakładali tworzenie dzieł przedstawiających konkretną rzeczywistość a nie idee, w sposób ujawniający ich wewnętrzną istotę.
Przykłady naturalistów chronologicznie
Gustave Courbet (1819–1877) Constantin Meunier (1831–1905) Jean-Charles Cazin (1841–1901) Léon Lhermite (1844–1925) Alfred Roll (1847–1919) Jules Bastien-Lepage (1848–1884) Jean-François Raffaelli (1850–1924) Marie Bashkirtseff (1860–1884) Adolph Menzel Honoré Daumier (1808–1879) Jean-François Millet (1814–1875) Ilja Repin (1844–1930)