Question

Napisz:

-Z jakimi panstwami polska toczyła wojny w XVII wieku

-Przyczyny i skutki wojen z Turcją, Szwecją, Rosją

-Przyczyny, przebieg i skutki powstania chmielnickiego

-pojęcia odsiecz,dimitriada

-dokonania postaci historycznych Zygmunt III Waza, Władysław IV, Stefan Czarniecki, Stefan Żółkiewski, Augustyn Kordecki

-data Bitwa pod Kircholmem, Bitwa pod Chocimem, Bitwa pod Warką, Odsiecz Wiedeńska

Answer 1

1. Szewcja, Turcja, Rosja. 

2. SZWECJA:
Przyczyny:
- Dominium Maris Baltici (polityka o panowanie nad Morzem Bałtyckim prowadzona przez Polske, Szwecje, Danie i Rosje).

- Polityka Szecji zmierzająca do uczynienia z Bałtyku wewnętrznego jeziora Szwcji.

- Pretensje Zygmunta III Wazy do tronu Szewdzkiego . 

- Inkorporacja (przyłącznie) do Polski w 1600r Estonii obiecanej w Pacta Conventa. 

 

TURCJA: 
Przyczny:

- ingerencja magnatów Polskich w sprawy Mołdawi i Wołoszczyzny (lenna Turcji).

- najazd Tatarów Krymskich na ziemie Polskie,

- prohabsburska polityka Wazów (Habsburgowie byli głównymi wrogami Turcji). 

 

ROSJA:

Przyczny:

- sytuacja w Rosji po śmierci Iwana Groźnego (rozpoczęła sie ''wielka smuta''. Kryzys gospodarczy i polityczny w Rosji. Polegał na nieudolnych rządach Fiodora i tajemniczym zniknięciu carewicza Dymitra)

- powstanie chłopskie. 

 

PRZYCZNY WYBUCHU POWSTANIA CHMIELNICKIEGO:

- Problem Kozaków Rejestrowych (służyli oni w Armii Polskiej, część z nich posiadała przywileje, dlatego dążyli do zwiększenia rejestru).

- Problem różnic kulturowych i religijnych miedzy Kozakami a Polakami. 

- Wykorzystywanie chłopków Ukraińskich i Kozaków jako taniej siły roboczej przez magnatów Polskich. 

- Osobista zniewaga Bohdana Chiemnickiego. 

 

PRZEBIEG:

- Żółte Wody, Piławce, Korsuń - 1648r. (wszystkie bitwy zakończone przegraną Polski).

- Oblężenie Znaraża - 1649 (Dowodził Jeremi Wiśniowiecki)

- Chmielnicki zawatł sojusz z Tatarami przeciwko Polakom. 

- 1651r Bitwa pod Beresteczkiem. Wojskami Polskimi dowodził Jan Kazimierz (król). Zakończyła sie zwycięstwem Polaków. 

- Ugoda w Białej Cerkwi - 1651r (Na mocy ugody zmniejszono rejestr kozaków)

- Ugoda w Perejasławiu (styczeń 1654r) Poselstwo rosyjskie zawarło ugodę z radą Kozacką o zjednoczeniu Ukrainy z Rosja)

- Bitwa pod Ochmatowem - 1655r - Zwycięstwo Polaków

- 1657r - Śmierć Chmielnickiego. Nowym atomanem (przywódcą Kozaków) został Jan Wyhowski. 

- 1658r - Kozacy zawarli umowę z Polakami w Hadziczu. 

 

SKUTKI:

- zawarcie rozejmu w Andruszowie (1667). Postanowienia: Rosja otrzymała ziemie Smoleńską i Siewierską oraz Czernihowską, a także lewobrzeżną Ukrainę z Kijowem. 

 

 

SKUTKI WOJEN RP W XVII w. 

1. Straty tertorialne:

- Lewobrzeżna Ukraina 

- ziemia Smoleńska, Siewierska, Czernihowska

- Inflanty

- Prusy Książęce

2. Skutki polityczne:

- Osłabienie pozycji władzy na rzecz magnaterii 

- wprowadzenie rządów oligarchii magnackiej 

-pojawienie sie niekorzystnych zjawisk politycznych (liberum veto, konfederacje, rokosz)

3. Zmiany gospodarczo - społeczne

- obniżenie wartości pieniądza

- dewastacja kraju

- wyniszczenie ludności na skutek głodu, chorób, emigracji i działań militarnych

- liczba ludności w RP zmiejszyła sie o 25%

- wyniszczenie inwestycji rolnych

- duzy spadek produkcji zbożowej,

- spadek cen zbóz

- zmiejszenie dochodów uzyskiewnych z folwarków

- nękanie chłopów podatkani i kontrybucjami.

4. Skutki kulturalne

- zniszcznie zabytków kultury

- wzrost ksenofobii, szowinizmu (magnateria)

- wygnanie arian z Polski

- upadek szkolnictwa.

 

DIMITRIADA - była to wyprawa zbrojna magnatów polskich pod pretekstem przywrócenia tronu rosyjskiego Dymitrowi Samozwańcowi domniemanemu synowi Jwana Groźnego.

 

Stefan Czarnecki - obrona Krakowa,

Augustyn Kordecki - Obrona Częstochowy listopad / grudzień 1655

Stefan Czarnecki - bitwa pod Warka 1656 zwyciesto Polski.

Stefan Żółkiewicz - Cecora 1620 klęska Polaków. Bitwa pod Kłuszynem 1610 - zwyciestow Polski. Zdobył Moskwe i Kreml.

Zygmunt III Waza - nie wyraził zgody na propzycję magnatów Rosyjskich (bujarów) by tron objoł Władysław Waza, ponieważ musiałby on przejść na religie prawosławną.

 

Bitwa pod Kircholmem - 1605

Bitwa pod Chocimem - 1621

Bitwa pod Warka - 1656

Odsiecz wiedeńska - 1683. 

 

W pojęciach chodziło Ci o odsiecz czy o odwilż?