Powszechnie stosowanym źródłem wiedzy o przestrzeni geograficznej jest mapa. Jest ona obrazem przedstawiającym na płaszczyźnie powierzchnię Ziemi lub jej część w określonym zmniejszeniu, z zachowaniem zasad odwzorowania, przy użyciu graficznych znaków umownych. Mapa według jednej z pierwszych definicji – Lagronge`a (1770) to „ swoiste przedstawienie na płaszczyźnie dowolnego obszaru Ziemi w zmniejszonych rozmiarach”. Obecnie stosowaną definicją jest definicja według Salieva . Stwierdza on , że mapa to „ zmniejszony, uogólniony, matematycznie określony ( umowny ) obraz powierzchni ziemi lub jej części na płaszczyźnie , przedstawiający stan i wzajemny związek różnych zjawisk przyrodniczych i społecznych” . Powyższa definicja jest najbardziej trafna ze względu na jej doprecyzowanie i uszczególnienie.
Podstawowymi cechami mapy , decydującymi o jej szerokim zastosowaniu są: - zastosowanie znaków umownych do prezentacji treści mapy ,czyli grafika - dokonany dobór i uogólnienie elementów treści mapy, czyli generalizacja - możliwość określenia położenia geograficznego dzięki zastosowaniu odwzorowań kartograficznych w konstrukcji mapy , opartej na regułach matematycznych oraz skali mapy , czyli geometria. Warto zwrócić uwagę na znaczenie mapy . Jest ona najbardziej uniwersalną i optymalną formą prezentacji zjawisk zachodzących w przestrzeni. Umożliwia jednoczesny przegląd przestrzennego rozmieszczenia obiektów i zjawisk na dowolnym fragmencie Ziemi. Tylko mapy dają ogólny obraz terenu , na którym dane o obiektach i zjawiskach są umieszczone we właściwych realiach przestrzennych odległości, powierzchni, wielkości itp. Mapy pozwalają na sugestywne ujęcie wiedzy o rozmieszczeniu zjawisk geograficznych i ich analizy przestrzennej na powierzchni Ziemi. Znaczenie mapy polega przede wszystkim na jej ogromnej poglądowości i treściwości w oddaniu zjawisk zachodzących na powierzchni.
Podstawowymi elementami mapy są: - elementy matematyczne w skład których wchodzą: skala mapy, siatka południków i równoleżników w określonym odwzorowaniu oraz punkty nawiązania ( punkty których położenie w terenie zostało określone bardzo precyzyjnie, dokładnie ) - elementy geograficzne ( geograficzna treść mapy ) np. sieć rzeczna, sieć komunikacyjna, granice, linie brzegowe, rzeźba powierzchni ziemi, osiedla ludzkie itp. - napisy na samej mapie i poza powierzchnią mapy, do których zaliczamy: nazwę (tytuł) mapy, rok wykonania, rodzaj odwzorowania, materiały źródłowe itp.
Mapy mogą mieć różną skalę i treść. Ze względu na skalę mapy dzielimy na : a) mapy wieloskalowe - 1: 100 000 i większe – są kartometryczne, czyli dają możliwość odczytania wysokości na mapie , głównie stosowane są tutaj odwzorowania wiernokątne ze względu na minimalne zniekształcenia odległości i pól , co umożliwia dokładne pomiary. Należą tutaj mapy topograficzne , czyli szczegółowe mapy ogólnogeograficzne. b) mapy średnioskalowe -1: 100 000 do 1:1 000 000 – są to głównie mapy przeglądowa- topograficzne c) mapy małoskalowe -1: 1 000 000 i mniejsze – umożliwiają przedstawienie na mapie całego kartowanego zjawiska lub obszaru. Należą tutaj mapy przeglądowe.
Powszechnie stosowanym źródłem wiedzy o przestrzeni geograficznej jest mapa. Jest ona obrazem przedstawiającym na płaszczyźnie powierzchnię Ziemi lub jej część w określonym zmniejszeniu, z zachowaniem zasad odwzorowania, przy użyciu graficznych znaków umownych. Mapa według jednej z pierwszych definicji – Lagronge`a (1770) to
„ swoiste przedstawienie na płaszczyźnie dowolnego obszaru Ziemi w zmniejszonych rozmiarach”. Obecnie stosowaną definicją jest definicja według Salieva . Stwierdza on , że mapa to „ zmniejszony, uogólniony, matematycznie określony ( umowny ) obraz powierzchni ziemi lub jej części na płaszczyźnie , przedstawiający stan i wzajemny związek różnych zjawisk przyrodniczych i społecznych” . Powyższa definicja jest najbardziej trafna ze względu na jej doprecyzowanie i uszczególnienie.
Podstawowymi cechami mapy , decydującymi o jej szerokim zastosowaniu są:
- zastosowanie znaków umownych do prezentacji treści mapy ,czyli grafika
- dokonany dobór i uogólnienie elementów treści mapy, czyli generalizacja
- możliwość określenia położenia geograficznego dzięki zastosowaniu odwzorowań kartograficznych w konstrukcji mapy , opartej na regułach matematycznych oraz skali mapy , czyli geometria.
Warto zwrócić uwagę na znaczenie mapy . Jest ona najbardziej uniwersalną i optymalną formą prezentacji zjawisk zachodzących w przestrzeni. Umożliwia jednoczesny przegląd przestrzennego rozmieszczenia obiektów i zjawisk na dowolnym fragmencie Ziemi. Tylko mapy dają ogólny obraz terenu , na którym dane o obiektach i zjawiskach są umieszczone we właściwych realiach przestrzennych odległości, powierzchni, wielkości itp. Mapy pozwalają na sugestywne ujęcie wiedzy o rozmieszczeniu zjawisk geograficznych i ich analizy przestrzennej na powierzchni Ziemi. Znaczenie mapy polega przede wszystkim na jej ogromnej poglądowości i treściwości w oddaniu zjawisk zachodzących na powierzchni.
Podstawowymi elementami mapy są:
- elementy matematyczne w skład których wchodzą: skala mapy, siatka południków i równoleżników w określonym odwzorowaniu oraz punkty nawiązania ( punkty których położenie w terenie zostało określone bardzo precyzyjnie, dokładnie )
- elementy geograficzne ( geograficzna treść mapy ) np. sieć rzeczna, sieć komunikacyjna, granice, linie brzegowe, rzeźba powierzchni ziemi, osiedla ludzkie itp.
- napisy na samej mapie i poza powierzchnią mapy, do których zaliczamy: nazwę (tytuł) mapy, rok wykonania, rodzaj odwzorowania, materiały źródłowe itp.
Mapy mogą mieć różną skalę i treść. Ze względu na skalę mapy dzielimy na :
a) mapy wieloskalowe - 1: 100 000 i większe – są kartometryczne, czyli dają możliwość odczytania wysokości na mapie , głównie stosowane są tutaj odwzorowania wiernokątne ze względu na minimalne zniekształcenia odległości i pól , co umożliwia dokładne pomiary. Należą tutaj mapy topograficzne , czyli szczegółowe mapy ogólnogeograficzne.
b) mapy średnioskalowe -1: 100 000 do 1:1 000 000 – są to głównie mapy przeglądowa- topograficzne
c) mapy małoskalowe -1: 1 000 000 i mniejsze – umożliwiają przedstawienie na mapie całego kartowanego zjawiska lub obszaru. Należą tutaj mapy przeglądowe.