Question

Jaki obszar swoją działalnością obejmują sądy rejonowe i sądy grodzkie ?

Answer 1

Wzniesienie reprezentacyjnego gmachu Sądów grodzkich na Lesznie (nazywanego potocznie Sądami na Lesznie) powierzono prof. inż. arch. Bohdanowi Pniewskiemu. Budowę rozpoczęto w 1934 roku, trwała ona niespełna 4 lata i w 1938 została zakończona. Wiązała się ona z licznymi uwagami krytycznymi ze strony palestry, która utyskiwała na znaczne oddalenie gmachu od Sądu Okręgowego (mieścił się na ul. Miodowej) oraz od Sądu Apelacyjnego i Sądu Najwyższego, które mieściły się przy Pl. Krasińskich. Gmach zaczął służyć warszawskiemu sądownictwu 30 czerwca 1939. Dostojność, monumentalne ukształtowanie bryły, staranne opracowanie detali to elementy charakteryzujące ten budynek.

Mimo wybuchu II wojny światowej, Sądy Grodzkie nadal służyły polskiemu wymiarowi sprawiedliwości. Ich pracę przerwały dopiero naloty niemieckiego lotnictwa. W miarę upływu czasu życie okupowanej Warszawy wróciło do normy. 11 grudnia 1939 Sądy ponownie rozpoczęły swoją działalność, jednakże już pod ścisłą kontrolą i nadzorem niemieckim. Zajmowały część budynku od strony ul. Leszno, w pozostałej części Niemcy zorganizowali swój szpital. W Sądach Grodzkich sprawy rozpatrywali polscy sędziowie, jednak każdy wyrok musiał być zatwierdzony przez władze niemieckie. Spod kompetencji sądów polskich wyłączone były sprawy kryminalne, w których oskarżonym był Niemiec, jak również sprawy cywilne między Polakami a Niemcami.

Z uwagi na spełniane funkcje gmach Sądów nie został w 1940 włączony do getta warszawskiego. Dostęp do budynku mieli zarówno Żydzi (od strony ulicy Leszno), jak i Polacy (od strony ulicy Białej).

Po zakończeniu wojny, wraz z odbudową Warszawy, ruszył też remont budynku Sądów. Gmach ocalał, ale piętra V i VI zostały spalone. W 1946 zakończono remont i do budynku przeniósł się Sąd Okręgowy z ul. Szerokiej, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz Prokuratura.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 grudnia 1998 roku (Dz. U. z 1998 r. Nr 166, poz. 1253) w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości, z dniem 1 stycznia 1999 z Sądu Wojewódzkiego został utworzony Sąd Okręgowy w Warszawie. Ostatnie zmiany miały miejsce 1 maja 2005, kiedy to na mocy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2004 rozpoczął działalność Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z siedzibą w gmachu przy Al. Solidarności 127.