-dzieli sie na romantyzm polski (1822) i romantyzm od 1830 r, który podzielił się na 2 fazy : I - wczesny romantyzm(odpowiada swoim hcarakterem tendencją zrodzonym w literarurze niemieckiej) i II- dojrzały romantyzm(faza wielkiej emigracji, literatura polska dzieli sie na krajową i emigracyjna)
Wydarzenia : *1822 r wydanie tomu poezji Mickiewicza ( w ramach tomu ballady i romanse) * 1863 r wybuch powstania styczniowego ( ideały umieraja po tym powstaniu) *Powstanie listopadowe ,które kończy sie klęska, które zmusza Polaków do wielkiej emigracji.
Romantyzm jest konsekwencja preromantyzmu/ preromantyzm- sentymentalizm, powiesc gotycka, podmiot zainteresowania wiekami średnimi
KOLORYT EPOKI:
- odrzucenie założen estetycznych założen klasycyzmu. Artysta ma byc niczym nieograniczony.Odrzuca sie porzadek, lad na rzecz spontanicznosci uczuc
-zainteresowanie sztukami Shakespeare'a
-gotycyzm-powrót do wiekow srednich,kultury,obyczajowości rycerskiej. Szczególnym zainteresowaniem cieszyly sie sredniowieczne zamki
-osjanizm- Macpersona- twierdzil, ze odkrył starożytne pismo Osjana. Jednak to on byl autorem tych tekstów. Posunął se do mistyfikacji. Obejmuje utwory o legendarnych dziejach przodkow, wojownikow, ktorzy przezywali milosne perypetnie z światem nadnaturalnym
-wolterscotyzm- wolter scott stworzył pierwowzor powiesci historycznej w ktorej 1 plan zajmowały postaci fikcyjne, przezywające awanturnicze przygody, a tłem przygód była historia.
-literatura ,,BURZY I NAPORU"tł. sturm und drang (Herder,Goethe,Schiller)
to literatura młodzienczego buntu promujaca geniusz i swobodny talent,artysta miał zdolnosc dokonania rewolucyjnego przewrotu,zainteresowanie Szekspirem i literatura ludowa
WARTOŚCI CZCZONE PRZEZ ROMANTYZM:
-religijnośc, sklonność do przeszłosci, ważna jest przyroda(natura ma cechy istoty żywej posiadajacej dusze)
-czlowiek romantyzmu :chetnie oddaje sie rozmyslaniom, duma, jest indywidualista, subiektywista, rzeczywistośc dla tego czlowieka jest martwa, nieważna, on jest ponad zyciem doczesnym, stereotypami i czuje sie jednostka nieprzecietna, romantyk teskni za wiecznoscią , nieskonczonoscia, wolnościa(wplność artysty,narodowa,ojczyzny), kieruje sie wyobrażnia, zmysłami, intuicja, a czucie i oświeceniowy rozum nic nie pomorze
FILOZOFIA ROMANTYCZNA:
j.kANT- stworzył 3 dziela: krytyka czystego rozumu, krytyka praktycznego rozumu, krytyka wladzy sadzenia, stwierdza ze rozum i doswiadczenie sa wazne, ale nie nalezy przecieniac ani racjonalizmu ani empiryzmu poniewaz rzadne z nich nie jest w stanie na wszystkie pytania udzielic odpowiedzi, wazny dla niego jest pierwiastek metafizyczny, jego myśl: ,,postepuj wedle takiej tylko zasady, co do ktorj mial ys pewnosc, ze ma sie stac prawem powszechnym"-imperatyw kategoryczny oraz " sa 2 rzeczy ktore napełniaja moja dusze podziwem i czcia: niebo gwiażdziste nade mna, prawo moralnewe mnie. sa to dla mnie dowody ze jest Bóg nade mna i we mnie"
-czas koniec XVIII w lata 90. do lat 40. XIX w.
-dzieli sie na romantyzm polski (1822) i romantyzm od 1830 r, który podzielił się na 2 fazy : I - wczesny romantyzm(odpowiada swoim hcarakterem tendencją zrodzonym w literarurze niemieckiej) i II- dojrzały romantyzm(faza wielkiej emigracji, literatura polska dzieli sie na krajową i emigracyjna)
Wydarzenia : *1822 r wydanie tomu poezji Mickiewicza ( w ramach tomu ballady i romanse) * 1863 r wybuch powstania styczniowego ( ideały umieraja po tym powstaniu) *Powstanie listopadowe ,które kończy sie klęska, które zmusza Polaków do wielkiej emigracji.
Romantyzm jest konsekwencja preromantyzmu/ preromantyzm- sentymentalizm, powiesc gotycka, podmiot zainteresowania wiekami średnimi
KOLORYT EPOKI:
- odrzucenie założen estetycznych założen klasycyzmu. Artysta ma byc niczym nieograniczony.Odrzuca sie porzadek, lad na rzecz spontanicznosci uczuc
-zainteresowanie sztukami Shakespeare'a
-gotycyzm-powrót do wiekow srednich,kultury,obyczajowości rycerskiej. Szczególnym zainteresowaniem cieszyly sie sredniowieczne zamki
-osjanizm- Macpersona- twierdzil, ze odkrył starożytne pismo Osjana. Jednak to on byl autorem tych tekstów. Posunął se do mistyfikacji. Obejmuje utwory o legendarnych dziejach przodkow, wojownikow, ktorzy przezywali milosne perypetnie z światem nadnaturalnym
-wolterscotyzm- wolter scott stworzył pierwowzor powiesci historycznej w ktorej 1 plan zajmowały postaci fikcyjne, przezywające awanturnicze przygody, a tłem przygód była historia.
-literatura ,,BURZY I NAPORU"tł. sturm und drang (Herder,Goethe,Schiller)
to literatura młodzienczego buntu promujaca geniusz i swobodny talent,artysta miał zdolnosc dokonania rewolucyjnego przewrotu,zainteresowanie Szekspirem i literatura ludowa
WARTOŚCI CZCZONE PRZEZ ROMANTYZM:
-religijnośc, sklonność do przeszłosci, ważna jest przyroda(natura ma cechy istoty żywej posiadajacej dusze)
-czlowiek romantyzmu :chetnie oddaje sie rozmyslaniom, duma, jest indywidualista, subiektywista, rzeczywistośc dla tego czlowieka jest martwa, nieważna, on jest ponad zyciem doczesnym, stereotypami i czuje sie jednostka nieprzecietna, romantyk teskni za wiecznoscią , nieskonczonoscia, wolnościa(wplność artysty,narodowa,ojczyzny), kieruje sie wyobrażnia, zmysłami, intuicja, a czucie i oświeceniowy rozum nic nie pomorze
FILOZOFIA ROMANTYCZNA:
j.kANT- stworzył 3 dziela: krytyka czystego rozumu, krytyka praktycznego rozumu, krytyka wladzy sadzenia, stwierdza ze rozum i doswiadczenie sa wazne, ale nie nalezy przecieniac ani racjonalizmu ani empiryzmu poniewaz rzadne z nich nie jest w stanie na wszystkie pytania udzielic odpowiedzi, wazny dla niego jest pierwiastek metafizyczny, jego myśl: ,,postepuj wedle takiej tylko zasady, co do ktorj mial ys pewnosc, ze ma sie stac prawem powszechnym"-imperatyw kategoryczny oraz " sa 2 rzeczy ktore napełniaja moja dusze podziwem i czcia: niebo gwiażdziste nade mna, prawo moralnewe mnie. sa to dla mnie dowody ze jest Bóg nade mna i we mnie"