Question

Informacje o Centralnym Okręgu Przemysłowym (COP)

Answer 1

Stalowa Wola – jeden z ośrodków COP-u
            W ramach COP-u pod Rozwadowem powstała huta i zakłady zbrojeniowe oraz podobnie jak w przypadku Gdyni, w ekspresowym tempie narodziło się nowe miasto Stalowa Wola. Budowę huty rozpoczęto w 1938 roku. W 1939 roku w Zakładach Południowych rozpoczęto produkcję haubic 100 mm. Uroczystego otwarcia fabryki dokonali prezydent Ignacy Mościcki i wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski. Rozwój HSW zastopował wybuch II wojny światowej, ale po jej zakończeniu wznowiono produkcję.
Centralny Okręg Przemysłowy
            Według planów, COP obejmował swoim zabiegiem częściowe obszary ówczesnych województw: kieleckiego, krakowskiego, lubelskiego i lwowskiego. Podzielony był na 3 rejony:
- w kieleckim skupiono się na pozyskiwaniu surowców, ponieważ był to region bogaty w kopaliny;
- w lubelskim zajmowano się aprowizacją, jako że region ten słynął ze świetnego zaplecza rolniczego;
- zaś sandomierski miał się zająć przetwarzaniem, z racji tego, ze był to region bogaty w surowce energetyczne (ropa naftowa, gaz ziemny) i elektrownie wodne.
            W dorzeczu Wisły i Sanu planowano utworzyć tzw. „Województwo COP”, czyli województwo sandomierskie z głównymi miastami: Kielce, Radom i Rzeszów. Ogółem COP obejmował 15% terytorium Polski, na którym mieszkało ponad 5,6 miliona ludności i przeważnie byli to mieszkańcy ubogich wsi. Budowa COP- u miała dać tym ludziom szansę na zatrudnienie.
Inwestycje COP-u
            W ramach realizacji budowy zagłębia przemysłowego wybudowano szereg nowych fabryk i zakładów. Można powiedzieć, że dzięki Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu powstały m.in.:
- Zakłady Południowe i miasto Stalowa Wola,
- Państwowe Zakłady Lotnicze w Rzeszowie i Mielcu,
- fabryka Gum Jezdnych w Dębicy,
- fabryki gum, obrabiarek i broni w Sanoku, Radomiu i Starachowicach,
- wytwórnie amunicji w Kraśniku i Dębie (Nowa Dębą),
- Fabryka Obrabiarek w Rzeszowie,
- elektrownie w Czorsztynie, Rożnowie, Solu, Solinie, Myczkowcach i Łukawcu.
            Inwestycje, które zatrzymały działania wojenne były, dalej kontynuowane w Polsce powojennej. W sumie budowa COP-u kosztowała blisko 2, 5 miliarda złotych. Prawie 2/3 budżetu inwestycyjnego oddawano na budowę zagłębia. COP dawał pracę blisko 100 tys. osób i w znacznej mierze przyczynił się do rozwoju wielu miast.