lenkaaa12Oddychanie zewnętrzne, respiracja, oddychanie – zespół procesów fizjologicznych, podczas których ze środowiskiem wymieniane są gazy oddechowe. Oddychanie komórkowe, oddychanie wewnętrzne, utlenianie biologiczne, oddychanie – proces metaboliczny polegający na uzyskiwaniu energii użytecznej biologicznie podczas utleniania substratów
Procesy te często są sprzężone, jednak nie zawsze muszą być powiązane bezpośrednio, co może prowadzić do niejednoznaczności. Ponadto definicje podawane przez specjalistów z różnych dziedzin kładą nacisk zwykle na jeden z tych aspektów, czasem bagatelizując drugi. Oddychanie zewnętrzne jest konieczne dla organizmów, u których w oddychaniu komórkowym biorą udział gazy (jako substraty lub produkty). Jest ono podkreślane w definicjach spotykanych w zoologii lub medycynie. Oddychanie jest wówczas definiowane jako proces wymiany gazów pomiędzy organizmem a jego środowiskiem, zapewniający dopływ tlenu do tkanek i stałe usuwanie dwutlenku węgla, a celem ostatecznym jest zdobycie podczas procesu utleniania substancji organicznych energii potrzebnej do życia[2]. Istnieją jednak organizmy, u których występuje wyłącznie oddychanie komórkowe, zupełnie niezwiązane z wymianą gazów (np. organizmy beztlenowe). W związku z tym oddychanie często definiowane jest jako ogół procesów prowadzących do uzyskania energii niezbędnej do pozostałych procesów życiowych w drodze utleniania związków organicznych, przy czym u organizmów oddychających tlenowo oddychanie obejmuje też procesy wymiany gazowej[3].
W materiałoznawstwie oddychaniem określa się zdolność materiałów do wybiórczego przepuszczania gazów (w tym pary wodnej)
Procesy te często są sprzężone, jednak nie zawsze muszą być powiązane bezpośrednio, co może prowadzić do niejednoznaczności. Ponadto definicje podawane przez specjalistów z różnych dziedzin kładą nacisk zwykle na jeden z tych aspektów, czasem bagatelizując drugi. Oddychanie zewnętrzne jest konieczne dla organizmów, u których w oddychaniu komórkowym biorą udział gazy (jako substraty lub produkty). Jest ono podkreślane w definicjach spotykanych w zoologii lub medycynie. Oddychanie jest wówczas definiowane jako proces wymiany gazów pomiędzy organizmem a jego środowiskiem, zapewniający dopływ tlenu do tkanek i stałe usuwanie dwutlenku węgla, a celem ostatecznym jest zdobycie podczas procesu utleniania substancji organicznych energii potrzebnej do życia[2]. Istnieją jednak organizmy, u których występuje wyłącznie oddychanie komórkowe, zupełnie niezwiązane z wymianą gazów (np. organizmy beztlenowe). W związku z tym oddychanie często definiowane jest jako ogół procesów prowadzących do uzyskania energii niezbędnej do pozostałych procesów życiowych w drodze utleniania związków organicznych, przy czym u organizmów oddychających tlenowo oddychanie obejmuje też procesy wymiany gazowej[3].
W materiałoznawstwie oddychaniem określa się zdolność materiałów do wybiórczego przepuszczania gazów (w tym pary wodnej)
CO_2 -dwutlenek węgla