Na popyt wpływają nie tylko ceny ale także inne czynniki. Zmiany popytu są funkcją równoczesnych zmian wszystkich czynników. Jeżeli zmienia się cena danego dobra i jednocześnie zmieniają się dochody kupujących wówczas nie wiemy czy zmiana popytu wynika ze zmiany ceny czy też ze zmiany dochodów. Dlatego chcąc analizować tylko wpływ ceny na popyt musimy zastosować zasadę ceteris paribus czyli przyjąć, że wszystkie pozostałe czynniki wpływające na popyt pozostają niezmienne. Wiąże się z tym prawo popytu rynkowego: wraz ze wzrostem ceny produktu zmniejsza się, ceteris paribus, popyt na ten produkt, natomiast wraz ze spadkiem ceny popyt wzrasta. Między zmianami ceny i zmianami popytu na dane dobro istnieje zależność odwrotna. Do najważniejszych czynników niecenowych wpływających na zmiany popytu rynkowego zaliczamy: dochody, gusty i preferencje, ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych, przewidywania cen relatywnych, liczbę ludności, efekty naśladownictwa i demonstracji. Dochody konsumentów Zmiany dochodów kupujących przesuwają popyt rynkowy na większość dóbr. Wzrost dochodów przesuwa krzywą popytu w górę. Oznacza to, że przy danej cenie popyt zgłaszany na dane dobro jest większy. Spadek dochodów przesuwa krzywą popytu rynkowego w dół, czyli że przy danej cenie rozmiary popytu na dane dobro są mniejsze. Od powyższej prawidłowości istnieją pewne wyjątki polegające na tym, że wpływ zmian dochodów na popyt rynkowy jest odwrotny – wzrost (spadek) dochodów wywołuje spadek (wzrost) popytu rynkowego na dane dobro. Gusty i preferencje Każdy z kupujących posiada własne gusty lub preferencje odnoszące się do kupowanych dóbr. Każdy z nas posiada ulubiony kolor i chętniej kupuje odzież w tym właśnie kolorze. Pojawiają się jednak tzw. modne kolory, lansowane najczęściej przez renomowane domy mody. Wywiera to znaczący wpływ na gusty i preferencje kupujących odzież właśnie w kolorach modnych. W rezultacie popyt rynkowy na modną odzież przesuwa się w górę. Ponieważ moda i związane z nią gusty są zjawiskiem przejściowym za jakiś czas krzywa popytu na modną dzisiaj odzież przesunie się w dół. Niektórzy ekonomiści uważają, że badanie wpływu gustów na popyt nie leży w sferze zainteresowań ekonomii, ponieważ nie jesteśmy w stanie wyjaśnić skąd biorą się gusty i jak się zmieniają. Równocześnie nie potrafimy zmierzyć gustów i w konsekwencji oszacować ich wpływu na zmiany popytu rynkowego. Substytuty i dobra komplementarne Rozpatrując wpływ zmian ceny na popyt na dane dobro zakładamy zgodnie z zasadą ceteris paribus, że ceny innych dóbr pozostają niezmienne (ceny innych dóbr są dane). W rzeczywistości gospodarczej powstają liczne powiązania między dobrami, cenami dóbr oraz popytem na nie. Zmiany ceny jednego dobra wywierają wpływ na popyt na inne dobro. Kierunek tego wpływu zależy od tego, czy dobra są substytutami, czy też są dobrami komplementarnymi. Dwa dobra są substytutami jeżeli zmiana ceny (wzrost, spadek) na jeden z produktów, przy niezmienionej cenie drugiego, przesuwa popyt konsumentów w kierunku dobra tańszego. Klasycznym przykładem substytutów jest masło i margaryna. Wzrost (spadek) ceny masła prowadzi do wzrostu (spadku) popytu na margarynę. Jeżeli cena margaryny nie zmienia się wtedy wzrost ceny masła narusza proporcje cenowe między obydwoma produktami (zmieniają się ceny relatywne) – margaryna staje się dobrej relatywnie tańszym i popyt kupujących przesuwa się z masła na margarynę (krzywa popytu rynkowego na margarynę przesuwa się w górę).
Na popyt wpływają nie tylko ceny ale także inne czynniki. Zmiany popytu są funkcją równoczesnych zmian wszystkich czynników. Jeżeli zmienia się cena danego dobra i jednocześnie zmieniają się dochody kupujących wówczas nie wiemy czy zmiana popytu wynika ze zmiany ceny czy też ze zmiany dochodów. Dlatego chcąc analizować tylko wpływ ceny na popyt musimy zastosować zasadę ceteris paribus czyli przyjąć, że wszystkie pozostałe czynniki wpływające na popyt pozostają niezmienne.
Wiąże się z tym prawo popytu rynkowego: wraz ze wzrostem ceny produktu zmniejsza się, ceteris paribus, popyt na ten produkt, natomiast wraz ze spadkiem ceny popyt wzrasta. Między zmianami ceny i zmianami popytu na dane dobro istnieje zależność odwrotna.
Do najważniejszych czynników niecenowych wpływających na zmiany popytu rynkowego zaliczamy: dochody, gusty i preferencje, ceny dóbr substytucyjnych i komplementarnych, przewidywania cen relatywnych, liczbę ludności, efekty naśladownictwa i demonstracji.
Dochody konsumentów
Zmiany dochodów kupujących przesuwają popyt rynkowy na większość dóbr. Wzrost dochodów przesuwa krzywą popytu w górę. Oznacza to, że przy danej cenie popyt zgłaszany na dane dobro jest większy. Spadek dochodów przesuwa krzywą popytu rynkowego w dół, czyli że przy danej cenie rozmiary popytu na dane dobro są mniejsze.
Od powyższej prawidłowości istnieją pewne wyjątki polegające na tym, że wpływ zmian dochodów na popyt rynkowy jest odwrotny – wzrost (spadek) dochodów wywołuje spadek (wzrost) popytu rynkowego na dane dobro.
Gusty i preferencje
Każdy z kupujących posiada własne gusty lub preferencje odnoszące się do kupowanych dóbr. Każdy z nas posiada ulubiony kolor i chętniej kupuje odzież w tym właśnie kolorze. Pojawiają się jednak tzw. modne kolory, lansowane najczęściej przez renomowane domy mody. Wywiera to znaczący wpływ na gusty i preferencje kupujących odzież właśnie w kolorach modnych. W rezultacie popyt rynkowy na modną odzież przesuwa się w górę. Ponieważ moda i związane z nią gusty są zjawiskiem przejściowym za jakiś czas krzywa popytu na modną dzisiaj odzież przesunie się w dół.
Niektórzy ekonomiści uważają, że badanie wpływu gustów na popyt nie leży w sferze zainteresowań ekonomii, ponieważ nie jesteśmy w stanie wyjaśnić skąd biorą się gusty i jak się zmieniają. Równocześnie nie potrafimy zmierzyć gustów i w konsekwencji oszacować ich wpływu na zmiany popytu rynkowego.
Substytuty i dobra komplementarne
Rozpatrując wpływ zmian ceny na popyt na dane dobro zakładamy zgodnie z zasadą ceteris paribus, że ceny innych dóbr pozostają niezmienne (ceny innych dóbr są dane). W rzeczywistości gospodarczej powstają liczne powiązania między dobrami, cenami dóbr oraz popytem na nie. Zmiany ceny jednego dobra wywierają wpływ na popyt na inne dobro. Kierunek tego wpływu zależy od tego, czy dobra są substytutami, czy też są dobrami komplementarnymi.
Dwa dobra są substytutami jeżeli zmiana ceny (wzrost, spadek) na jeden z produktów, przy niezmienionej cenie drugiego, przesuwa popyt konsumentów w kierunku dobra tańszego. Klasycznym przykładem substytutów jest masło i margaryna. Wzrost (spadek) ceny masła prowadzi do wzrostu (spadku) popytu na margarynę. Jeżeli cena margaryny nie zmienia się wtedy wzrost ceny masła narusza proporcje cenowe między obydwoma produktami (zmieniają się ceny relatywne) – margaryna staje się dobrej relatywnie tańszym i popyt kupujących przesuwa się z masła na margarynę (krzywa popytu rynkowego na margarynę przesuwa się w górę).