Question

1)Na podstawie tekstow Karpinskiego i Kniaźnina scharekteryzuj liryke sentymentalną.

2) Jakie były filozoficzne zrodla sentymentalizmu?

3) Dlaczego głownym nurtem w kulturze oswiecenia byl klasycyzm?

Answer 1

A). liryka sentymentalna- kierunek umysłowy i literacki w IIpoł XVIIw, ukształtowany w opozycji klasycyzmu.

F. Karpiński:
Największą część w bogatej twórczości Karpińskiego zajmują liryki miłosne, w większości adresowane do Justyny (nazywany jest śpiewakiem Justyny). W utworach tych można dostrzec wszystkie cechy sentymentalizmu – indywidualizację podmiotu lirycznego, zaangażowanie emocjonalne, folklor. W 1782 r. poeta napisał O wymowie w prozie albo wierszu, uznany za manifest nowego stylu. Podawał w nim trzy źródła poezji sentymentalnej – pojęcie rzeczy (indywidualizm i empiryzm), serce czułe (głos serca i natury, współczucie) oraz piękne wzory (odrzuca mitologię i francuskich klasyków).

Istotne dla sentymentalizmu są również jego poezje religijne (Pieśni nabożne, 1792). Pisane dla ludu, stanowią pochwałę norm religijnych jako podstawy funkcjonowania organizmu społecznego. Wiele utworów z Pieśni nabożnych jest dzisiaj popularnymi kolędami.

Franciszek Dionizy Kniaźnin :
Na początku lat 80. XVIII w. zrezygnował z do tej pory przeważających w jego twórczości staropolskich anakreontyków (Do wąsów) na rzecz sentymentalnej tkliwej prostoty. Wiersze przesycone głębokim żalem i rezygnacją (Żale Orfeusza nad Eurydyką), katastrofizmem i poczuciem klęski dominowały od czasu pojawienia się Kniaźnina w Puławach, szczególnie po II rozbiorze Polski (Do obywatela).

Od 1796 r. do śmierci (1807) przebywał w obłąkaniu. Według niektórych z powodu przejęcia patriotycznego, inne teorie mówią zaś o nieszczęśliwej miłości do Marii z Czartoryskich Wirtemberskiej.

b).Na powstanie nurtu sentymentalistycznego wpływ miała filozofia Jeana-Jacques'a Rousseau.Jej główne założenia – człowiek jest z natury istotą dobrą, miłującą ład i sprawiedliwość oraz nawoływanie do powrotu do stanu natury.

INNI FILOZOFOWIE TEGO OKRESU:
-Wolter
-Denis Diderot
-Immanuel Kant
-John Locke


c).
Głownym nurtem oświecenia był klasycyzm, ponieważ nawiązywał on do schematu antycznego piękna (haromnia, ład, porządek, proporcje)