Question

1. Wymień atrybuty państwa.

2. Scharakteryzuj sposoby legitymizacji władzy.

3. Na czym polega istota systemu prezydenckiego?

Daję naaj!

Answer 1

 

Państwo – polityczna, suwerenna, terytorialna i obligatoryjna organizacja społeczeństwa. Organizuje i koordynuje prace dużych grup społecznych.

 

Atrybuty państwa

Prawne kryteria państwowości, przyjęte na mocy Międzyamerykańskiej Konwencji o Prawach i Obowiązkach Państw w Montevideo z 26 grudnia 1933, określane są następująco: (artykuł 1.) "Państwo, jako podmiot prawa międzynarodowego powinno posiadać następujące elementy:

• stałą ludność,

• struktury karne,

• suwerenną władzę,

• określone terytorium (wielkość państwa nie wpływa na jego podmiotowość) oddzielone od innych granicą,

• zdolność wchodzenia w relacje międzynarodowe.

 

Klasyk problematyki władzy Max Weber wprowadza rozróżnienie trzech form legitymizacji, czy inaczej - umocowania władzy.

Pierwszą określa, jako legalną. Prerogatywy władcze związane z daną pozycją, a także procedury rekrutacji osób zajmujących tę pozycję są w tym przypadku ściśle określone przez prawo. Urzędnik, policjant, rektor uniwersytetu, minister opierają swoją władzę na przepisach prawnych. Mają prawnie określone kompetencje, a także prawnie określony jest sposób objęcia ich pozycji (nominacja, wybory, powołanie do służby, zatrudnienie itp.).

Druga forma legitymizacji określona jest przez Webera mianem tradycyjnej. Tutaj też władza znajduje swoje umocowanie w regułach, ale nie przepisach prawnych, lecz raczej odwiecznych, powszechnie przyjmowanych, usankcjonowanych swoją trwałością sposobach wyłaniania i realizowania władzy. Władza starszyzny w plemieniu, ojca w rodzinie patriarchalnej, dynastycznego monarchy w państwie.

Trzecia forma legitymizacji władzy, którą Weber określa jako charyzmatyczną, to jej oparcie nie na ogólnych regułach (prawnych czy zwyczajowych), lecz na pewnej osobistej relacji między sprawującymi władzę a podporządkowanymi władzy. Pojęcie charyzmy analizowaliśmy już wcześniej, omawiając problem przywództwa w ruchach społecznych, przypomnijmy więc tylko, że jest to zdefiniowanie i zinterpretowanie pewnych zdolności, talentów czy umiejętności jednostki jako niezwykłych, nadzwyczajnych, wręcz ponadludzkich.

 

Istotą systemu prezydenckiego jest separacja władz w ich organizacji i codziennym działaniu. Silną pozycję zyskuje prezydent. Jego legitymizacja pochodzi od narodu. Prezydent jest jednocześnie głową państwa i szefem rządu. Parlament wykonuje funkcję ustawodawczą sam, bez żadnych przeszkód. Istotą jest to, że prezydent nie odpowiada politycznie przed parlamentem, ale nie może także rozwiązać parlamentu. Mogą występować odstępstwa od separacji władz (weto prezydenta, zasada impeachmentu, wiceprezydent przewodniczy w senacie, senat wyraża zgodę na ratyfikowanie umów przez prezydenta, orędzia prezydenta sugerujące ustawy).