Question

1. Kto był zwolennikiem, a kto był przeciwnikiem Unii Polsko-Litewskiej; kto zyskiwał a kto tracił na zawarciu Unii?

2. Warunki Unii w Wilnie i Horodle

Answer 1

1. Za:

- Kościół katolicki dażył do zdobycia wpływów na terenach litewskich

- bojarzy litewscy chcieli sobie zapewnić przywieleje takie jakie posiadała szlachta polska

- szlachta polska marzyła o wielkich majątkach ziemskich na rozległych i słabo zaludnionych terenach Litwy (ekspansja gospodarcza)

- interesy mieszczaństwa, które dążyło do unii gospodarczej i rozwoju handlu w obu krajach

- poprzez koronę polską wielki książę litewski zapewniał sobie wyjątkową pozycję wśród członków dynastii Jagiellonów

 

Przeciw unii występowali przede wszystkim Krzyżacy, gdyż chrystianizacja Litwy (ostatniego pogańskiego państwa w Europie) przez Polskę podważała sens istnienia Państwa Zakonnego.

Początkowo przeciw unii polsko-litewskiej był książę Witold i niektórzy bojarzy litewscy - chcieli by Litwa zachowała suwerenność i samodzielność. Doszło do zerwania układu, ale unia pol-lit. przywrócona została w 1401 r. w Wilnie

 

2. Unia Wileńsko-Radomska (1401 rok)

- potwierdzenie unii personalnej Polski i Litwy

- książę Witold - dożywotnio Wielki Książę Litewski (po jego śmierci tytuł WKS miał wrócić do Jagiełły)

- Jagiełło - Najwyższy Książę Litwy (władza zwierzchnia)

- Witold zobowiązał się do wierności i pomocy królowi polskiemu

- uznano suwerenność Litwy

- uzgodniono, iż w wypadku śmierci króla polskiego nowy władca miał być wybrany w porozumieniu z bojarami litewskimi

 

Unia w Horodle (1413 rok)

- król polski z dynastii Jagiellonów był władcą dwóch równych sobie państw (punkt potwierdzający odrębność i samodzielność Litwy) -> wybierany Wielki Książę Litewski (mianowany przez króla polskiego w porozumieniu z panami Polski i Litwy)

- zobowiązywała, że panowie polscy i litewscy będą wspólnie decydować o sprawach dotyczących obu państw na zjazdach w Mielniku

- na litewskich bojarów katolików naciągnięte zostały te same przywileje co na szlachtę polską

- ok. 50 rodów litewskich zostało przyjętych do polskich rodów heraldycznych

- Litwa zobowiązała się, że nie będzie występowała przeciwko Polsce (nie będzie zawiązywała sojuszów z wrogami)